Zomerfeesten 50 jaar. Aflevering 2: Barverhalen, penningen en meer

Vijftig jaar zomerfeesten, dat betekent ook vijftig jaar vrijwilligers die de handen uit de mouwen steken. Zelf sta ik al sinds mijn tienerjaren achter de bar, maar bij de organisatie die erachter schuil gaat, had ik eigenlijk nooit stilgestaan. Waar vroeger de lokale horeca de mensen van bier voorzagen, werken er nu over twee weekenden liefst 386 barmedewerkers zich het zweet op de rug. Met een praatje hier en een drankje daar, want gezelligheid blijft voorop staan.
(door Carlijn Assink)

Twee oude bekenden, Sam en Mack, genieten aan een van de bars van een lekker glas bier. Voor de zekerheid staat het volgende glas alweer klaar.

‘ZONDER ELKAAR KUNNEN DE FEESTEN NIET BESTAAN’

“In het begin toen ik bij het bestuur zat, in 1980, deed iedereen van alles een beetje”, steekt voormalig penningmeester Johan Broekkamp van wal. “Van het in elkaar timmeren van de kassahokjes, die blauwe toen nog, tot het verkopen van de munten.” De houten bars waren toen nog rechthoekig en werden door Marinus Kuipers en kompanen in elkaar getimmerd, evenals de toiletwagens. “De bar was toen nog langwerpig en als je er een glas op zette (toen schonken we het bier namelijk nog in glazen), bleef de verf aan de onderkant eraan hangen.”
Later werden de bars rond gemaakt, want dat paste beter in de tent. Johan: “Een penning kostte in de jaren ’80 ongeveer f 1,50, dat is omgerekend ongeveer € 0,70 cent. Nu zijn de biertjes € 2,00, dus in verhouding valt dat best mee na al die jaren.”
De penningen werden gedrukt in Utrecht, bij het Muntgebouw.

Johan Broekkamp aan het werk

ACHTER DE BAR
Barverhalen zijn er te over. Als ik aan mijn vriendengroep vraag of ze nog grappige gebeurtenissen weten, komen de anekdotes naar boven, of ze nou waar zijn of niet. “Die keer dat iemand achter de bar aan een man van veertig zijn ID vroeg en dat het de controleur bleek te zijn.”
Of: “Toen er iemand bijna Apfelkorn aan zijn kindje had gegeven, omdat hij dacht dat het appelsap was.”
En dan dat jaar dat een gigantische onweersbui over Hengevelde dreef. “De tent stond heel erg heen en weer te schudden. We konden niet door de bui naar huis, maar in de tent blijven was ook eng. Sommige mensen moesten zelfs huilen, maar ik had genoeg bier gehad en vond het allemaal eigenlijk wel grappig.”

Grada Wolters-Ten Thije (87/foto links) is jarenlang actief geweest op de zomerfeesten. Zo stond ze ook regelmatig achter de koffiebar, en daar heeft ze het een en ander zien gebeuren. “Ik zag een man met een stuk hout uit zijn spijkerbroek en ik dacht, dit is niet in de haak. Toen heb ik er iemand op af gestuurd. Hij begon te hollen, zo onder de touwen van de tent door. De politie heeft hem kunnen pakken. Bleek het er ééntje uit Goor te zijn, die alle zomerfeesten af ging, puur om ruzie te zoeken. En dat stuk hout was een hamer.“
Erna Keuper staat ook al jaren achter de bar. “Eén verhaal vergeet ik nooit meer. Het was al twee uur 's nachts. Een man uit Markelo kwam aan de bar staan. Stomdronken, de alcohol liep hem uit de ogen. Hij smijt zo munten op de bar. ‘Bier’, zegt hij. ‘Hoevölle moj d’r hem?’ vroeg ik.
‘Ie kunt toch tell’n?’. Echt op die manier. Hij had er 26 munten neergelegd, maar er was niemand in zijn buurt. Geen vrienden, niks. Nadat ik het bier er neer had gezet, liep ik weg. Riep hij me achterna ‘Woar goj hen? Ie mot help’n met drink’n!’”

Muntverkopers Gerrit Eetgerink en Johan Broekkamp hebben de smaak te pakken

MUNTENWISSEL
Vier jaar geleden was het zo ver, de beroemde penning werd ingeleverd voor een plastic variant. Niet iedereen was er blij mee, maar Marian Broekkamp wel. “Die penningen waren zo zwaar. We deden altijd alles in mayonaise-emmers en die wogen dan elf kilo per stuk. Daar moest je dan mee sjouwen.” En nog een bijkomend voordeel, de plastic munten zijn maar één jaar geldig, terwijl de penningen elk jaar weer opnieuw gebruikt moesten worden. “Tot vier jaar geleden, deden we de eerste dinsdag na de zomerfeesten de penningen in de was. Dan legden we de munten in de tuin en stonk alles naar bier en drek. Wasmanden vol met munten die we gingen wassen met groene zeep.” Al was het ook best gezellig. “Dan stond je in de korte broek in de zon. Dan was de middag zo voorbij.”

BARCOMMISSIE
Het is een flinke organisatie om elk jaar alle bezoekers van drank te voorzien en tevreden naar huis te laten gaan. Sinds een paar jaar valt die organisatie onder Anouk Doeschot. Zij is het hoofd van de barcommissie. Niet te verwarren met de technische barcommissie. Die doen de bevoorrading van de bar. De barcommissie gaat over de planning en verdeling van de vrijwilligers.

Sinds 2015 is Anouk degene die de taken verdeelt en daar veel tijd in steekt. Ze heeft er eigenlijk indirect haar vriend aan overgehouden. “Jeffrey was al een paar jaar mijn buurman. Toen we terugkwamen van een bardienst in Markvelde, gingen we nog wat drinken in de kelder. Daar sloeg de vonk over.” In de omringende dorpen worden namelijk ook vaak vrijwilligers over en weer geleverd voor bardiensten.

2015 was ook het jaar dat alles werd stilgelegd. Meteen een heftig beginjaar. “Dat was even crisis. Er waren jongeren die te veel hadden gedronken en met de ambulance werden afgevoerd. De politie legde toen het hele feest stil.” Zelf had Anouk toen geen dienst. “Dan probeer je alles met elkaar in goede banen te leiden. Rob Kuipers moest praten als Brugman bij de politie om voor elkaar te krijgen dat we wat meer tijd kregen om iedereen van het terrein te krijgen.” Na dat jaar werd de toegangscontrole bij de Zomerfeesten Hengevelde een stuk strenger.

PLANNINGEN
Anouk (foto rechts) vertelt dat vanaf januari het geregel een beetje start. “Dan beginnen we met bellen en het verdelen van de taken. Vanaf april zijn we er echt druk mee. Dan maken we de planningen en delen we alles in. Wat is de programmering? Wanneer valt er topdrukte te verwachten? Wie staat achter welke bar en met hoeveel man? Alles gaat in overleg met andere commissies en met de vrijwilligers, want zonder elkaar kunnen de feesten niet bestaan.”
Natuurlijk gaat er ook wel eens wat mis. “Soms gaat de communicatie niet goed. Ik weet nog dat ik een paar jaar terug de kaarsjes en kleedjes moest regelen voor op de tafels. Bleek dat ik de tafels en stoelen ook moest regelen, maar dat had ik er helemaal niet van begrepen! Werd ik op zaterdagochtend uit mijn bed gebeld: ‘Waar zijn de tafels?’ Uiteindelijk konden we het via Thijs Blanken nog wel regelen, maar dat was wel even spannend.”

VERANTWOORDELIJKHEIDSGEVOEL
Vrijwilligers vinden blijft altijd een taak op zich. “ We bellen iedereen die het vorige jaar ook achter de bar stond. Daar zitten altijd afzeggers tussen of mensen die niet meer kunnen. En er zijn ook groepen die zeggen ‘Dit joar is ’t letste joar’ en dan doen ze het jaar erop gelukkig toch weer mee.” Tijdens de zomerfeesten zelf draaien de mensen van de barcommissie ook diensten en leiden ze alles in goede banen. “Het is echt heel bijzonder dat er elk jaar weer zoveel vrijwilligers zijn om dit op poten te zetten. Ik denk dat er een groot verantwoordelijkheidsgevoel en saamhorigheidsgevoel is onder de mensen. We doen het echt samen met het dorp.”

Geconcentreerd doen de tappers Jan Derkink (rechts) en Mirjam Meijer hun werk achter de bar. Alfons Pelle en partner zijn present en ook Irma Groot Kormelink.