Kruideniers te over in de jaren vijftig. Overal in en rond het dorp konden de inwoners van Hengevelde en omstreken terecht voor een pak vermicelli, een pond suiker, een fles azijn of een fles Karvan Cévitam. De cafés Veehof, Assink, De Witte en Van Otten in Markvelde  hadden een winkel in kruidenierswaren, de bakkers Nollen en Spekreijse verkochten ook de dagelijkse huiselijke benodigdheden en hetzelfde deden Ter Doest en Groothuis (de Rooze). Ook bezorgden al deze ondernemers de waren bij de mensen aan huis.
Op de helft van de vorige eeuw kwam er bij Assink een afsplitsing tot stand tussen het café en de kruidenierswinkel. Frans, de jongste zoon van de familie, bouwde een nieuwe winkel op het terrein tussen zijn ouderhuis en Nollen. Niet langer waren café, boerderij en kruidenierszaak één bedrijf.
Over de familie Frans Assink gaat deel 20 van de Serie Goorsestraat in de jaren vijftig.

Hard werken, zeven dagen per week

Een fraai balkon in het centrum van Wierden is een prima plek om terug te gaan in de tijd. Het is een deel van het nieuwe appartement van Jan Assink en zijn partner Ina. Jan woonde zijn hele leven in Hengevelde, maar trok tien maanden geleden naar Wierden.  Hij is intussen gepensioneerd,  Ina werkt op een makelaarskantoor in de gemeente Twenterand. Ze woonde in Vriezenveen en wilde niet verhuizen naar Hengevelde, Jan daarentegen wilde niet in Vriezenveen wonen. Zo kwam Wierden in beeld als nieuw woonoord van de twee, ergens tussen hun beider woonplaatsen in.
Ook present zijn Alda en Marjo, twee zussen van Jan.  Zo reconstrueren we samen de tijd waarin hun vader en moeder aan de Goorsestraat de kruidenierszaak opstartten en dreven.

In 1951 ontstond de zaak. Frans Assink (van 21 augustus 1916) kreeg een lap grond van zijn broer Jan, de caféhouder annex boer.  Op de plek waar nu de snackbar staat van hun achternichtje Leonie bouwde Frans een huis met winkel ineen. Hij had op dat moment al de nodige ervaring met het vak van kruidenier. In het pand van het belendende café bevond de kruidenierswinkel zich voor de nieuwbouw. Eerder werkte hij als bakkersknecht in Haaksbergen. Op 5 september 1951 trouwde Frans met Annie Bebseler uit Wiene. Ze kenden elkaar toen al meer dan vijf jaar. Volgens de drie aanwezige kinderen kregen ze in 1946 verkering  op de bruiloft van Annie Groothuis en Johan Kuipers. ‘Van bruiloft komt bruiloft’, luidde het gezegde vroeger. Ook bij Frans en Annie was dat dus het geval.

De winkel kort na de winkel met rechts Frans en Annie.

Hoe was het leven in die jaren? Welke herinneringen komen boven drijven bij Jan, Alda en Marjo over de beginjaren van de zaak en van het privéleven van de ouders en van henzelf. Ze werden alle drie in de jaren vijftig geboren. ‘De zaak ging altijd voor de kinderen. Vader deed in en rond het huis de marketing, zoals we dat tegenwoordig noemen. Hij ging de boer op om levensmiddelen af te leveren en eieren op te halen. Hij had een vaste rit, meestal op maandag en dinsdag. Moeder werkte meer dan fulltime’, aldus het drietal. ‘En dat gebeurde zeven dagen per week. Ook op zondagmorgen kwamen er mensen  en vaak ook op zondagmiddag. Sommige boeren deden hun boodschappen bij ons en kwamen dan op zondagmiddag bij ons langs om af te rekenen. Er zaten klanten tussen die pas na een maand of twee, drie kwamen betalen.’

Circa 1962. Vlnr Annie, Alda, Marjo, Marietje Blokhorst, Huub en Betsy Wegdam.

Het runnen van een winkelbedrijf in de jaren vijftig, zestig was een hectische toestand. Privacy had je niet. Frans en Annie Assink bouwden vanaf 1951 hun zaak op en kregen tussendoor hun kinderen.  Annie deed de was nog met de hand, ze had nog geen automatische wasmachine. Later had ze wel een parttime dienstmeisje. Het drietal noemt Annie Ottenschot uit Markvelde, Marietje Blokhorst (Kolnbraander) die in de winkel hielp, Truus Rupert (Slaamp). ‘Stilzitten was verboden bij ons’, zegt Alda. ‘Zelfs op woensdagmiddag als de winkel dicht zat, moesten we soms nog helpen. Iedereen moest keihard zijn best doen om de klanten vast te houden. ‘
Jan: ‘Onze vakantie was één keer per jaar een halve dag op stap gaan met het busje. Dan gingen de banken erin in plaats van de eierkisten die er normaal gesproken in stonden. Ik weet nog dat een middagje naar Harderwijk zijn geweest.’

De oudste vier kinderen. Vlnr Huub, Alda, Jan en Marjo.

Het leven in de kruidenierszaak van de familie Assink was druk, was hectisch, was zwaar.
Daarbij kwam nog dat drie van de vijf kinderen op jonge leeftijd problemen kregen en extra aandacht nodig hadden. Jan kreeg dauwworm, Alda een hersenvliesontsteking, Marjo had een hartafwijking en moest rustig aan doen. Daarnaast eiste Huub veel aandacht op, want hij werd geboren met een chromosoom afwijking, waaraan hij een verstandelijke beperking overhield. Daardoor moest hij altijd in de gaten gehouden worden. Marjo herinnert zich dat hij op een dag al het bestek in de kachel gooide. ‘Hij was sterk, tilde zomaar een deur uit de sponning. Bij tante Anna van café Assink kwam hij graag. Hij mocht er altijd de pan uitlikken. Op een dag is hij als kind weggelopen samen met ons jongste zusje Bernadette. Hij kende de wegen, want hij ging vaak met vader mee. Op vijfjarige leeftijd is hij opgenomen in een soort zorginstelling in Zeelst bij Eindhoven, Het Honk genaamd. Daar leerde hij structuur te krijgen in zijn jonge leven. In de vakanties kwam hij naar huis en soms op andere vrije dagen. Later mocht hij vaker een weekend naar huis.’
Veel oudere Wegdammers herinneren zich Huub die als achttienjarige verkaste naar de Losserhof en 25 jaar geleden verhuisde naar De Lathmer in Wilp waar hij thans nog woont in de zorginstelling ZoZijn. Op 9 oktober houdt hij een feestje vanwege het jubileum. Hij is nu 62 jaar.  

<<Circa 1964, drie zusjes. Vlnr Alda, Bernadette en Marjo.

Terug naar het leven in de jaren vijftig, zestig, dat volgens het drietal ook leuke kanten had. ‘We hadden als kind veel vrijheid. De winkel ging altijd voor en daarom hoefden we haast nooit op een bepaalde tijd thuis te zijn.’ In 1961 veranderde de opzet van de winkel. Het werd een zelfbediening en daarmee was Assink de eerste in de regio. Eind jaren zeventig breidden Frans en Annie de zaak uit met een groente- en fruithal, een zogenaamde vershal. Frans hield zich daarmee bezig in de schuur achter het huis.

We praten over Frans, de kruidenier en de groente- en fruitboer. Zijn zussen noemden hem Vrolijke Frans. Hij had bijna altijd goede zin, hield van gezelligheid.  Hij was gelovig, hield van sfeer, van muziek, was trots op het dorp Hengevelde, hield van feest, van voetbal, van hartelijkheid. Annie was thuis, Frans ging met paard en wagen en later met een busje naar de klanten in het buitengebied. Hij praatte met iedereen en kende iedereen. Zijn netwerk was enorm groot. Hij was niet al te zakelijk, was niet echt een ondernemer, maar had bij de mensen een hoge gunfactor.

DOMINANT
Thuis was hij dominant, deelde de lakens uit, vertellen Alda, Jan en Marjo. Ze werden op zondag om 9 uur uit bed getrommeld. Dan moesten ze naar de kerk.  Hun vader was lid van het kerkkoor, in totaal 52 jaar. Hij was een goede zanger. Ook was hij een fanatieke voetbalfan. Zelf heeft hij in het allereerste eerste elftal van WVV gespeeld. Hij kon ook goed biljarten. Hoeveel bekers heeft hij daarmee wel niet gewonnen. Hij hielp ook vaak mee in het café van zijn broer en was elk jaar tapper op het School- en Volksfeest. Al dat soort dingen deed hij graag. Jan: ‘Later heeft hij wel eens gezegd dat hij liever caféhouder was geweest dan kruidenier.’
In 1986 kreeg Frans een hersenbloeding. Hij herstelde redelijk, maar moest wel de winkel beëindigen en verkopen. Het was wel een geluk dat dat hij nog kon biljarten, zijn rondjes kon fietsen en zijn praatjes kon maken. Wel werd hij stukken emotioneler. In ’88 zijn Frans en Annie naar de Bekkampstraat verhuisd. Hun neef Jan Assink kocht de zaak en begon er een cafetaria. Frans en Annie waren niet happy aan de Bekkampstraat. Het was er te stil. Ze waren de drukte van de winkel en van de Goorsestraat gewend. Op 19 augustus 1993 overleed Frans plotseling aan een hartstilstand. Hij was bijna 77 jaar.

Annie was afkomstig uit Wiene. Ze had na de huishoudschool in Borne een betrekking gehad bij een familie met een horecabedrijf. Na het huwelijk met Frans op 5 september 1951 kwam ze in de winkel en kreeg na een klein jaar het eerste kind, dat de naam Jan kreeg. Zoals we al beschreven hebben, had ze geen gemakkelijk leven. Haar kinderen karakteriseren haar als stug en zwaarmoedig. Ze was wel zorgzaam en gastvrij. Tijd voor zichzelf nam ze niet. Ze werkte tot ’s avonds laat. Het was bij haar thuis de zoete inval. Iedereen kon mee-eten.
De laatste jaren van haar leven woonde Annie op de Pellehof. Op tweede kerstdag 2006 stierf ze aan de ziekte van Parkinson. Ze was toen 84 jaar.

Het gezin compleet tgv de bruiloft van Jan en Ria in 1980. Vlnr Bernadette,  Alda, Frans, Jan, Huub, Annie, Marjo.

Over hoe het met Huub is gegaan, hebben we al verteld. Jan woont dus sinds kort met zijn partner Ina in Wierden. Hij is gepensioneerd. Het grootste deel van zijn werkzame leven was hij accountmanager bij Wegener. Hij was getrouwd met Ria Steggink uit Manderveen. Ze woonden aan de Hekkemansbeld in Hengevelde en kregen twee kinderen. Ria overleed op 27 mei 2002 aan kanker. Zoon Ard woont in Hengevelde, dochter Carlijn in Utrecht.
Alda (60) woont in Markvelde. Ze is getrouwd met Jan Eijsink. Ze hebben één zoon, Teun genaamd.
Alda heeft allerlei banen gehad in verschillende branches. Zo werkte ze dertien jaar bij Tuinte. Sinds een paar jaar runt ze in Diepenheim de winkel Opnieuw in tweedehandskleding en sieraden.
Marjo (58) woont in Haaksbergen en is getrouwd met Alfons Aarnink. Samen hebben ze een boerderij. Ze hebben drie kinderen, Lotte, Jelle en Chiel.
Bernadette (57)  is getrouwd met Harrie Lansink. Ze wonen in Sint Isidorushoeve en hebben drie kinderen, Dennis, Bjorn en Mirna.  Vroeger stond Bernadette bekend als portrettekenaar. Overal hangen haar tekeningen. Als fan van FC Twente tekende ze de spelers uit de beginjaren van de club en ook heeft ze de koppen van talloze Wegdammers aan het tekenpapier toevertrouwd.

 Veertig jaar getrouwd.

 Zes trouwe leden van het herenkoor zijn onderscheiden. Vlnr Frans, Hendrik Tuinte, Jan Nijhuis, Toon Eijsink, Gerhard Jannink en Johan Kiezenbrink.

 Het allereerste elftal van WVV in 1934 met staand tweede van links Frans Assink.

 Huldiging vanwege veertigjarig lidmaatschap Vrouwengilde. Rechts Annie Assink-Bebseler.

Pagina uit het boekje waarin Frans zijn dagelijkse zaken bijhoudt.