De Brexit is al maanden een heel heet hangijzer. Het houdt de gemoederen bezig. In Groot-Brittannië, maar ook in Europa. Hoe kijken de twee Wegdammers die in Engeland wonen, ernaar. Hans Grefte (54) woont al 31 jaar in Londen samen met zijn Ierse vrouw Jacky en hun vijf zonen. Diane ten Buuren woonde met haar man John aanvankelijk ook in Londen, maar is later noordwaarts getrokken naar het plaatsje Hope in het fraaie Peak District niet ver van Sheffield. En dan is er nog Belinda Tuinte die bijna twintig jaar in Yorkshire heeft gewoond, maar ruim twee jaar geleden terugkwam naar Hengevelde om zich hier te vestigen met haar man Mark en dochter Robyn.
Hoe ondergaan ze de Brexit perikelen, zijn ze fan van Theresa May die bijna dagelijks crisisbesprekingen voert en zijn ze bang voor uitzetting als het allemaal doorgaat?
(Foto: Diane ten Buuren rust uit van een tochtje met de mountain bike in de buurt van haar huis in Hope)

'BIJNA ALLES IS HIER IS NU EEN GROOT VRAAGTEKEN'

Hans Grefte woont en werkt in Londen. Hij zit er midden in. Elk tv-programma en alle kranten berichten dagelijks over de Brexit. ‘Dat merk ik inderdaad’, zegt hij. ‘Het is momenteel onmogelijk om de Brexit-kermis te ontwijken in Engeland. Elke dag is er weer een nieuwe motie in het Lagerhuis, een andere minister die ontslag neemt of een nieuwe opiniepeiling. Als Nederlander voel je je een beetje een toeschouwer, want wij mochten niet stemmen in het referendum. Maar dat zelfde geldt voor veel Londenaren, we zijn bijna allemaal buitenlanders. Londen is eigenlijk een ander land dan de rest van Engeland.’

Belinda Tuinte volgt de berichten vanuit Hengevelde ook op de voet, maar haar man Mark zit erbovenop, vertelt ze. ‘Ikzelf voel ook wel de connectie met het land waar ik lang gewoond heb, maar Mark natuurlijk veel meer. We zullen moeten afwachten wat er gaat gebeuren en wat er eventueel gaat veranderen.’

IN OF UIT
Diane ten Buuren, die alweer twintig jaar in Engeland woont, vertelt dat ze eigenlijk net zo weinig weet als wij hier in Nederland. Maar ze ervaart dagelijks de grote twijfel in het land waar ze woont en werkt. ‘De stap of misschien moet ik zeggen de domste beslissing ooit is al genomen toen besloten is een referendum te houden met de "simpele vraag" in of uit. De bevolking heeft gestemd 49% in en 51% uit, dus zoals het hoort in een democratie gaat Brexit door - tenminste zoals het er nu voor staat. Er zijn "stemmen" die vinden dat er een nieuw referendum moet worden gehouden, maar dat staat momenteel niet op de politieke agenda. Op het moment is het "werken" met Europa om een akkoord te bereiken of weg uit de EU zonder overeenkomst en dan moer er onderhandeld worden over nieuwe contracten. Maar zoals ik al heb gezegd bijna alles is nog steeds een groot vraagteken’, ervaart Diane (foto met haar man John).

Hans: ‘Immigratie wordt hier vaak genoemd als de grootste drijfveer voor Brexit. Maar immigratie houdt Londen op de been, terwijl het in de rest van Engeland vaak een bedreiging vormt voor de lokale werkvoorziening. Ik zit in het bestuur van een lagere school waar meer kinderen uit landen als Polen en Portugal zitten dan kinderen uit Engeland. Maar als twee honderd Oost-Europeanen immigreren naar een dorp in Noord Engeland heeft dat natuurlijk een impact op het dagelijks sociaal leven’, zegt Hans die voor wat zijn eigen bedrijf betreft geen grote problemen verwacht. ‘Economisch gezien is de meerderheid het er hier wel over eens dat Brexit een eigen doelpunt is. Mijn eigen bedrijf maakt internet software en hoewel het waarschijnlijk wel moeilijker wordt om personeel te vinden is er verder waarschijnlijk niet zoveel aan de hand. Maar dat geldt niet voor productie bedrijven zoals in de auto-industrie. Een harde Brexit gaat verstrekkende negatieve gevolgen hebben. En gek genoeg betekent dat een soort attractie voor veel Britten. De oudere generatie is hier nog steeds een beetje nostalgisch naar de jaren tijdens en net na de Tweede Wereldoorlog toen Groot-Brittannië noodgedwongen ook op zichzelf moest staan.’

MAY OF CORBYN?
Belinda: ‘Geen van beiden. Het begon allemaal met het referendum. Doordat er veel verkeerde voorlichting is gegeven, is door de uitslag de Brexit een feit. We waren net voordat het begon, vertrokken naar Hengevelde. Ikzelf ben er geen voorstander van.  Ze hebben ervoor gekozen, maar ik ben er tegen. Ook al omdat de marge heel klein is tussen het aantal voor- en tegenstemmers. Ik spreek wel mensen die ervan overtuigd zijn dat de Brexit goed is, maar ook mensen die bang zijn voor wat er gaat veranderen en die er tegen zijn. Maar ze kunnen niet terug', aldus Belinda (rechts op de foto met Mark en Robyn in augustus 2015).
‘Mark is ook geen fan van May en Corbyn. Hij heeft sowieso al niks met de Conservatieve partij en Labour is onder Corby teveel doorgeslagen. Dat is niet de juiste persoon om het over te nemen. Mark maakt zich wel druk over de gevolgen voor Engeland.’

Hans: ‘De politieke situatie in Engeland, helpt niet mee tot het vinden van een oplossing. Aan de ene kant heb je Theresa May en de Tories, momenteel gecontroleerd door een kleine groep ultra-conservatieve Brexit fanatiekelingen. En aan de andere kant heb je Labour, momenteel geleid door een nog kleinere ultra-socialistische groep met Corbyn aan het hoofd, die zelf al jaren pro-Brexit is. Kleinere partijen komen er moeilijk tussen vanwege het politieke stelsel dus dat betekent dat veel kiezers in Engeland momenteel weinig keus hebben.’ 

Voor Belinda’s vertaalbureau Jentek is de Brexit niet erg schadelijk. ‘Ik heb wel Engelse klanten, maar de Brexit zal geen verschil uitmaken met de huidige situatie. Bovendien doen wij ook vertalingen voor andere landen. We zijn flexibel.’
Diane merkt op haar werk in het ziekenhuis van Sheffield weinig van de Brexit. ‘Alleen de gesprekken met collega's en patiënten gaan er nog wel eens over, maar ik probeer meestal politiek en religie uit de gesprekken te houden….’

Hans (foto links) ondervindt in Londen dat de discussies steeds heftiger worden. ‘Hoewel een nieuw referendum op zich een logische volgende stap zou zijn, is het heel gevaarlijk  dat dit het land nog verder gaat polariseren. Twee jaar geleden is hier al een politicus vermoord en dat wordt door velen gezien als een waarschuwing.’
Diane geeft aan dat ze geen fan van politiek is. ‘Mrs May doet haar best en voert uit wat de bevolking van de UK heeft gestemd. Ik had geen stem recht maar John wel en die heeft uiteraardremain gestemd. Er is al een gebrek aan personeel in de gezondheidssector en misschien wordt dat erger na Brexit - who knows!?

GECOMPLICEERD
Stel dat de Brexit doorgaat. Dan wordt het gecompliceerd voor de drie Wegdammers. Hans is nog altijd Nederlander, zijn vrouw Jacky is Ierse, de kinderen zijn in Engeland geboren. Hans: ‘Ik denk dat we wel mogen blijven. Maar we hebben voor de zekerheid toch maar ons bedrijf verkocht en een huis in Frankrijk gekocht’, aldus Hans.

Hoe zit het met Mark, de echtgenoot van Belinda?
‘Hij mag hier blijven als er een Brexit komt. Na een overgangsperiode zal hij daar zeker van zijn, omdat hij dan geen EU-burger meer is. Hij is er blij mee dat hij kan blijven. Robyn, onze dochter, heeft altijd al een Nederlands paspoort gehad.’
Diane weet zeker dat zij en haar Ierse man John in de UK kunnen blijven. ‘Er is een soort verblijfsvergunning,“right to remain" die ik kan aanvragen tot 2021. Ik blijf in principe Nederlandse met het recht om te werken en wonen in de UK. Dat bevalt nog steeds goed. We genieten van ons huis en de mooie omgeving. Af en toe nemen we een vakantie en brengen we een familiebezoekje aan Ierland of Nederland.’

Belinda’s veertienjarige dochter Robyn heeft intussen haar draai gevonden in Hengevelde. Ze spreekt vloeiend Nederlands en heeft leuke vriendinnen. Mark heeft meer moeite met de taal. Hij werkt deels voor het bedrijf van Belinda en voorGeurs Beton.