Raadslid in de gemeente Ambt-Delden (2): ‘Tegengas voor het dominante CDA’

In 1982 kwamen vanuit Hengevelde nieuwe geluiden de gemeenteraad van Ambt-Delden binnen. Rob Geerlings legde voor Progressief Ambt-Delden de eed af en ook de in Hengevelde geboren en in Wiene woonachtige Trudy Goselink-Leferink (CDA) maakte voor het eerst haar opwachting in de raad en was daarmee na Tinie Wassenberg-Op den Akker de tweede vrouw in de raad van Ambt. Hennie Tuinte, Harrie Wegdam waren er nog namens het CDA. In ’86 kwamen daar Frans Pot (Progressief Ambt-Delden/PAD90) en Harry Ottenschot (VVD) bij. Ben Eshuis (CDA) begon in ’86 ook aan zijn politieke carrière. We bespreken in deze serie de periode dat Ambt-Delden een eigen burgemeester had. Deel 2 gaat over de jaren tachtig met Geerlings, Ottenschot en Eshuis als gesprekspartners.

HEGEMONIE CDA
Opvallend was de entree van PAD’90 (Progressief Ambt-Delden). Rob Geerlings en de uit Wiene afkomstige Johan Pierik waren de eersten die namens de nieuwe partij in de Raad kwamen. In de jaren tachtig ontstond de lokale partij met onder andere ook Frans Pot en Jan Pierik, de huidige burgemeester van Borne in de gelederen. Harry Ottenschot werd ook gevraagd, maar koos voor de VVD. ‘Ik ben niet zo links georiënteerd. Het bracht mij juist op het idee om samen met Gerard Franke een afdeling van de VVD op te richten. We waren zo eigenwijs om een brief te schrijven naar de VVD. We kregen als reactie dat er al een afdeling bestond in Ambt-, samen met Stad-. Maar die was alleen in Stad- actief.’
Zowel PAD’90 als Harry vonden de hegemonie van het CDA te groot. Hij stond in 1986 tweede op de VVD-lijst. Hij en lijsttrekker Hendrik Wes kwamen in de raad. In 1990 had Harry negen stemmen te weinig. Hij werd toen voorzitter van het afdelingsbestuur van de VVD.
Hengevelde was altijd een KVP- en later een CDA-dorp. Rob Geerlings (70): ‘We wilden met PAD’90 bereiken dat niet één partij in haar eentje de dienst kon uitmaken. De samenstelling van de gemeenteraad was: CDA 9, Algemeen Belang 2. Na de verkiezingen in 1982 werd het CDA 7, PAD’90 en Algemeen Belang elk 2.’
Rob herinnert zich hoe de nieuwe partij destijds ontvangen werd. ‘Er werd verschillend over gedacht. Sommigen zagen PAD’90 als bedreiging, maar anderen, ook CDA’ers, vonden het een goede zaak dat er meer tegengas gegeven werd in de raad. Het CDA was destijds vaak de partij van verdeel en heers. Sommige gemeentepolitici van die partij vulden hun job als zodanig in.’
Rob was overigens niet alleen in de gemeenteraad actief. Ook werkte hij mee aan de landelijke campagne van D66 bij de landelijke verkiezingen van 1988. Hans van Mierlo maakte toen zijn rentree. Ook coachte hij destijds kandidaat raadsleden voor deze partij.
Op de jaren dat hij raadslid was, kijkt hij niet al te positief terug. ‘De starheid in besturen bleef ondanks dat we m.i. met goede en redelijke voorstellen kwamen. Ik noem onder andere een rondweg om Hengevelde, die de  oplossing was geweest voor de problemen, waarmee we heden ten dage nog worden geconfronteerd. De signalen dat we niet in alles maar konden doorgroeien, hadden eerder opgepakt moeten worden. Nog steeds is het alleen maar pappen en nat houden’, aldus de kritische Rob.

LEERZAAM
Harry Ottenschot (71) diende de gemeente Ambt-Delden ook vier jaar. Hij deed dat – zoals gezegd – als VVD’er in de jaren 1986-1990. ‘Het was een leerzame tijd’, zegt Harry. ‘Ik heb een heleboel dingen ervan opgestoken. Eigenlijk zouden veel jongeren zich moeten bezighouden met gemeentepolitiek. Dan ervaren ze waarom de gemeente bepaalde zaken regelt en hoe besluiten tot stand komen. Negentig procent van de mensen hebben daarvan geen kaas gegeten.’
Ben Eshuis (70) rolde in de gemeentepolitiek toen hij betrokken was geraakt bij De Marke. Hij was voorzitter van het bestuur en liep tegen allerlei problemen en perikelen aan. ‘Ik merkte dat het belangrijk was voor de verenigingen om grip te hebben op datgene wat er bij het bestuur van de gemeente speelde. Ik ben lid geworden van het CDA en heb overigens ook nog met Harry Ottenschot gesproken over een mogelijk lidmaatschap van de VVD. Bij de verkiezingen van 1986 vielen er mensen uit Hengevelde af. Theo Zegger was al eerder opgehouden, Harrie Wegdam stopte ook. Rob Geerlings kwam eveneens niet terug in de raad. Hij had in ’85 wegens privé-omstandigheden de raad al verlaten. Annie Pierik uit Bentelo verving hem dat laatste jaar voor de verkiezingen van ‘86.

BEN ESHUIS
Frans Pot werd gekozen namens PAD90, Harry Ottenschot voor de VVD en Ben Eshuis kwam er in voor het CDA. Hij begon derhalve in 1986 aan zijn politieke carrière die ten huidigen dage nog altijd voortduurt. Hij werd raadslid, wethouder van Ambt-Delden en daarna van de Hof van Twente, vervulde die job ook vier jaar van de gemeente Haaksbergen en maakt sinds maart 2015 deel uit van de Provinciale Staten.
Hij geniet van het politieke werk. ‘Ik doe het met veel plezier en op de raad van Ambt-Delden kijk ik ook met prettige gevoelens op terug. Ik maakte mensen mee als Harry Ottenschot, Hendrik Wes en burgemeester Van der Vegt. Het was een periode waarin  het nodige gebeurde. Persoonlijk vond ik het interessant om te werken aan de accommodaties in de gemeente. Ik noem de Hofmeijer, de Marke en andere. Daar moest na een aantal jaren een zekere balans in zitten. Het geld daarvoor moest op een rechtvaardige manier verdeeld worden. Later werd ik wethouder van financiën.  Dan moet je zorgen voor een sluitend geheel. De contacten met andere gemeenten vond ik ook heel leuk. Met Diepenheim, Neede, Haaksbergen en Borne spraken we over de problemen rond de wegen. Dat soort zaken allemaal, waren belangrijk om te doen.’

EIGEN BURGEMEESTER
Dat Ambt-Delden sinds 1969 een eigen burgemeester had, vindt het drietal een voordeel. Rob Geerlings had liever één grote Twentse gemeente gehad. ‘Maar als je het plaatst in de zeventiger jaren, was het zeker een meerwaarde’, zegt hij.
Harry Ottenschot en Ben Eshuis zijn het daarmee eens. ‘Voor die tijd ging de aandacht van B&W vooral uit naar Stad-Delden’, meent Ben. ‘Dat had ook met de invloed van kasteel Twickel te maken. Toen we een eigen burgemeester hadden met Buijvoets was de focus op Ambt-Delden. Buijvoets was daarin een belangrijke aanjager.’
Rob maakte Buijvoets nog even mee als burgervader. Na hem kwam Bert van der Vegt. ‘Dat was een kundige bestuurder’, zegt hij, ‘maar wel een ander type dan Buijvoets. Van der Vegt was een vertegenwoordiger van een nieuwe tijd. Buijvoets was een markante man, mede door zijn oorlogservaringen. Dat is een ingrijpende periode voor hem geweest.’
Harry vond Van der Vegt een aimabel, spontaan en meelevend mens. ‘Mijn vrouw Annie en ik zijn nog eens samen met Bert en zijn vrouw Wil op wintersportvakantie geweest. Hij leerde ons toen skiën. Ook zaten we samen op de tennisclub. Toen ik een vijver aanlegde, hielp hij mij. Hij maakte geen onderscheid. Van welke partij je was, maakte hem weinig uit. En wat ook genoemd moet worden: hij leidde de raadsvergaderingen heel goed.’
Ben: ‘Een verdienste van Van der Vegt was ook dat hij gezorgd heeft voor een goede gemeentesecretaris in de persoon van Willy Elferink. Die is heel belangrijk geweest voor de gemeente Ambt-Delden.’

RADICAAL LINKS
Rob noemt Harrie Wegdam en wethouder Willem Pierik de meest prominente personen uit de raad in de jaren tachtig. Harry en Ben noemen eensluidend de naam van wijlen Frans Pot. ‘Dat was een rasechte socialist’, zegt Harry. ‘Hij was radicaal links. Frans bracht zijn punten op een eigen wijze over het voetlicht. Heel indringend. Hij kwam vaak met een goed verhaal.’
Ben: ‘Hij had vaak ideeën waar je wat aan had. En als er bepaalde voorstellen lagen, namen we eerst nog wel even contact op met hem.’
Rob heeft Frans Pot ook goed gekend, maar niet als raadslid. ‘Mijn ervaring met Frans heb ik met name opgedaan  tijdens het schrijven van het verkiezingsprogramma van PAD90 in 1986 samen met Harry ten Dam en Annie Pierik. Hij was gedreven en had een grote dossierkennis, maar soms mondde dat uit in rusteloosheid en drammerigheid.’
Harry: ‘Als je over prominente raadsleden praat, noem je al gauw de woordvoerders. Ik vond Wim Jansen van het Algemeen Belang toen ook een goed raadslid.’

HOF VAN TWENTE
Twintig jaar geleden werd Ambt-Delden opgenomen in de Hof van Twente. Was dat een goede zaak?
Ben Eshuis herinnert zich dat ze destijds op pad gingen voor andere varianten, zoals Ambt-Delden met Haaksbergen en Beckum of Ambt- en Stad-Delden plus Beckum en Bornerbroek. Maar het werd de Hof zoals hij nu is.
Harry: ‘Ik vond het positief dat er een herindeling plaatsvond. Dat scheelt een aantal burgemeesters en gemeenteraden plus een boel ambtenaren. Achteraf gezien is de herindeling in financieel opzicht een groot voordeel geweest. Ik was het overigens niet met Hennie Tuinte eens dat Delden de hoofdplaats moest worden. Goor ligt centraler en is de grootste plaats.’
Rob vindt de herindeling redelijk geslaagd. ‘Een eenheid is het niet en hoeft dat mijns inziens ook niet te worden. Deepn blif Deepn.’
Harry: ‘De Hof van Twente is geen eenheid geworden en ook nooit geweest. Goor klaagt, Delden klaagt.  En Hengevelde blijft Hengevelde. Diepenheim blijft Diepenheim.’
Ben wijst erop dat het belangrijk is dat een aantal zaken goed geregeld moet zijn, die voor iedereen belangrijk zijn. Dat moet je samen goed organiseren. De vuilnis, het landbouw- en natuurbeleid en zo. Dat is in elke buurtschap belangrijk. Maar ook voor de kernen moet je beleid maken, zodat de mensen tevreden zijn.’

BELEID
Stel dat het drietal ex-raadsleden thans raadslid zou zijn. Wat zouden ze willen realiseren?
Rob wijst op duurzaamheid, armoedebestrijding, burgerparticipatie en het verbeteren van de  onderlinge samenwerking op lokaal niveau. ‘Er zijn tussen de afzonderlijke partijen meer overeenkomsten dan verschillen’, zegt hij. ‘Ik vind dat ze moeten kijken naar de overeenkomsten die ze hebben. Het feit dat het CDA na de laatste verkiezingen weer twee wethouderszetels claimde, vind ik niet tactisch. Om het breder te maken, kun je op gemeentelijk niveau een beter bestuur creëren als je meer partijen betrekt bij de vorming van het college van B&W.’
Ben vindt dat Hengevelde heel veel behoefte heeft aan een integraal kindcentrum. ‘Daar zou ik me voor willen inzetten. Ook vind ik het belangrijk om alle medische functies samen te voegen. Het zijn nu allemaal geïsoleerde plekken. En je moet kijken naar de vergrijzing. In veel grote woningen zitten maar één of twee personen. Dat moet je afzetten tegen de vraag van jongeren naar woningen.’
Harry haalt het masterplan voor Hengevelde aan als punt voor het huidige beleid van de Hof van Twente. ‘Ik ben daar een voorstander van’, zegt hij. ‘Ik zou er richting de gemeente een flinke slinger aan willen geven. Maar de gemeente vindt het nu nog te ambitieus. Kijk eens beter naar wat hier gaande is met onder andere 1100 werknemers.’

DUURZAAMHEID
Tot slot een korte blik in de toekomst van de gemeente.
Harry is als VVD’er behoorlijk positief over de politiek in de Hof. Maar de landelijke politiek vindt hij een soap. ‘Ik volg het op de voet en erger me behoorlijk.’
In het dagelijks leven is hij thans eigenaar en exploitant van Business Center Hengelandt, doet hij commissiewerk voor Probus Kedingen en is hij regelmatig op de golfbaan te vinden. Onlangs won hij de Gerard de Witte trofee als beste golfer van Hengevelde. Ook is hij nog vrijwilliger bij Franje Tuinieren.
Ben is nog steeds lid van Provinciale Staten en heeft als zodanig een bepaalde rol in het politieke bestel, zo zegt hij. ‘Maar het is wel op zekere afstand van de burger’, erkent hij. Dat is niet het enige wat deze bezige bij doet. Hij is bestuurslid van OVKK, de Overijsselse vereniging voor Krachtige Kernen, bestuurslid van KBO Overijssel, voorzitter van de Stichting Vrienden van WVV’34 en daarnaast volleybalt Ben bij de recreanten van Cupido en golft hij bij De Lage Mors in Delden. Maar een van zijn prettigste bezigheden zijn de wandelingen met zijn eega Ans.

Rob vindt dat veel meer burgers actief zouden moeten zijn in de politiek van hun eigen omgeving. Zelf is hij sinds kort weer actief op dat terrein. ‘Na de dood van Pim Fortuin zegde ik mijn lidmaatschap van D66 op, omdat zij en andere partijen blijk gaven geen lering trekken uit de door Fortuin aangetoonde zwakheid van de het politieke bestel. Anders gezegd: men dronk een glas, men deed een plas en alles bleef zoals het was. Na jarenlang in politiek opzicht dakloos geweest te zijn, zet ik me in voor de nieuwe politieke beweging In Beweging. Ik word geen raadslid meer, maar ben betrokken bij de samenstelling van de kieslijst en wellicht ook in de begeleiding en coaching. Bij die nieuwe lokale partij tref ik mensen die buiten de bestaande kaders durven te kijken en een andere politiek willen. Sinds kort heb ik beoogd lijsttrekker Marianne Hutten en Frank Stevens leren kennen als mensen die een wezenlijke bijdragen kunnen leveren aan de verbetering van het verkrampte politieke klimaat van de Hof van Twente. Als 70-jarige wil ik hen daarin ondersteunen’, aldus het voormalige raadslid van PAD90.
Verder geeft Rob de mensen die het tijdelijk niet alleen redden in de maatschappij graag een steun in de rug. Hij is actief lid van de papierboys in Hengevelde. ‘Dat is mijn praktische manier om mee te werken aan duurzaamheid’, zegt hij. Rob houdt er ook van om al wandelend mooie landschappen te ontdekken en hij zingt in twee koren, het Goors Mannenkoor en de Clippers Crew Singers in Haaksbergen.

In deze serie over Ambt-Delden tussen circa 1970 en 2001, toen het als gemeente een eigen burgemeester had, publiceerde Wegdam Nieuws al eerder een interview met Ans Buijvoets, dochter van oud-burgemeester Jan Buijvoets en met Wil van der Vegt, echtgenote van diens opvolger Bert van der Vegt.

Op 18 oktober kwamen de Hengeveldse raadsleden Theo Zegger en Hennie Tuinte aan het woord over hun wederwaardigheden in de jaren zeventig in de gemeente Ambt-Delden.

Hierna volgt nog een derde artikel over de laatste tien jaar van Ambt-Delden waarin Annie Schreijer-Pierik en Harrie Doeschot aan bod komen en zijdelings ook oud-Hengeveldenaar Gerard Franke.

Hieronder nog enkele foto’s en knipsels die bovenstaand verhaal illustreren.