Historicus zet verhaal Huttenkloas op losse schroeven: “Hij zat geen minuut op de dwangstoel”

Het ‘Huttenkloas-jaar’ mag dan op z’n einde lopen, Museum Oldenzaal sluit af met een opvallende wending in het verhaal van de beruchte Hengeveldse misdadiger Klaas Annink die in 1775 overleed.
In een nieuwe aflevering van de podcast Oldenzaal. Verhalen uit de oudste stad van Twente werpt historicus Dick Schlüter nieuw licht op een van de hardnekkigste onderdelen van de Huttenkloas-legende: de dwangstoel.

In de podcast, gemaakt door Reinout Meijer in opdracht van Museum Oldenzaal, stelt Schlüter op basis van grondig bronnenonderzoek dat niet Klaas Annink, maar zijn vrouw Aerne in 1775 op de houten dwangstoel werd geplaatst. Daarmee wil hij een wijdverbreid misverstand rechtzetten. “Klaas heeft geen minuut op die stoel gezeten,” zegt Schlüter. “Net als zijn zoon Jannes legde hij direct een bekentenis af. Alleen Aerne bleef zwijgen; pas na elf verhoren en waarschijnlijk een uur op de dwangstoel brak ze.”

Deze verrassende onthulling snijdt stevig in het traditionele beeld van Huttenkloas, die lange tijd werd voorgesteld als een door armoede gedreven struikrover. Volgens Schlüter klopt dat niet: “Hij was weliswaar een keuterboertje, met twee hectare grond in Hengevelde, maar hij had een keuze. Zijn criminele pad was geen noodzaak, maar een bewuste stap.”

Het verhaal van Huttenkloas groeide in de loop der tijd uit tot een waar volksverhaal, mede dankzij het boek van streekhistoricus jonkheer Frits van Coeverden. Conservator Doreen Flierman van Museum Oldenzaal noemt het manuscript uit 1957 – dat nu in het museum wordt tentoongesteld, het begin van de mythevorming. “Als museum moet je openstaan voor nieuwe inzichten,” zegt ze. “Ook een mythe als die van Huttenkloas kan prima naast de waarheid bestaan.”

De podcast belicht niet alleen de persoon Huttenkloas, maar geeft ook context aan het rechtssysteem in de 18e eeuw. Publiekshistoricus Marco Krijnsen van de Overijssel Academie legt onder meer uit welke rol de drost speelde binnen het toenmalige feodale systeem. Ook komt de belangrijke positie van Oldenzaal als centrum van rechtspraak in die tijd aan bod.

Klik HIER om de podcast te luisteren.