Schoner koken en wonen: zo beperk je PFAS in Hengevelde

PFAS, de verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die water, vet en vuil afstoten, duiken steeds vaker op in het nieuws. In de regio Twente zijn de waarden in drinkwater en grond meestal laag, maar de stoffen stapelen zich langzaam in het lichaam. De Europese voedselveiligheids­autoriteit waarschuwt dat langdurige blootstelling de weerstand kan verlagen en het cholesterol kan verhogen. Goed nieuws: met enkele bewuste handelingen verlaag je de inname aanzienlijk zonder dat je dagelijkse routine op zijn kop gaat.

Slim koken in het dagelijkse leven

Veel Twentenaren zweren bij hun airfryer voor een snelle portie krieltjes. Controleer eens of het mandje een antiaanbaklaag met fluor bevat. Is dat het geval, vervang het apparaat dan door een pfas vrije airfryer met roestvrijstalen bakmand of keramische coating. De investering valt mee en het scheelt elke maaltijd microdeeltjes die los kunnen laten bij hoge temperaturen. Houd de temperatuur rond de 180 graden en vet het mandje licht in met koolzaadolie. Minder aankoek betekent minder schrobben en dus minder kans op beschadigingen waarbij de coating vrijkomt.

Bakken zonder fluorhoudend bakpapier

Op zondag bak je misschien appeltaart voor de koffievisite. Veel mensen grijpen naar wit bakpapier uit een rol. Dat papier is vaak geperst met een fluorlaagje zodat vet niet doorlekt. Kies in de supermarkt het bruine, grovere bakpapier zonder pfas. Je herkent het aan de term “ongebleekt” op de verpakking. Het voelt stugger, maar doet zijn werk net zo goed. Gebruik eenzelfde vel maximaal twee keer: eerst voor de taart, later voor een portie groenten uit de oven. Minder afval en een gerust gevoel dat er geen ongewenste stoffen aan je cake blijven kleven.

Water, tuin en vis op het menu

Kraanwater in Hengevelde voldoet aan strenge normen, maar woon je vlakbij een industrieterrein en twijfel je, dan plaats je voor weinig geld een actief-koolfilter op de kraan. Ververs het filter op tijd; een verzadigd patroon geeft juist stoffen terug. Heb je een moestuin in de rivierklei achter het huis, laat de bodem dan eens per paar jaar testen via de GGD. Zo weet je of groente uit eigen tuin veilig is. Vis je graag in de Regge of in recreatieplas Het Rutbeek, fileer de vangst direct en verwijder vet- en orgaanweefsel. PFAS hopen zich vooral daarin op, dus je verspilt weinig smaak maar snijdt flink wat stoffen weg.

Huishoudelijke keuzes die optellen

Water-, vuil- en vetafstotende spray voor schoenen of jassen lijkt handig in regenachtig Wegdam, maar bevat vaak PFAS. Kies liever voor bijenwas of een plantaardige impregneer­spray. Controleer de ingrediëntenlijst op termen als PTFE, PFOA of fluoro-. Schoonmaakdoekjes met een ‘easy-glide’-coating zijn soms doordrenkt met dezelfde stoffen. Een ouderwetse katoenen doek doet het werk ook en kan in de kookwas. Voor cosmetica geldt: vermijd waterproof mascara’s met “-fluor” achterin de ingrediënten­lijst. Je verwijdert die mascara bovendien met een agressieve reiniger, wat de huid onnodig belast. Een keer per jaar de keukenkast inspecteren helpt. Zijn bakvormen verkleurd of bladdert de antiaanbaklaag, dan vervang je ze. Bij kringloopwinkels vind je regelmatig gietijzeren pannen voor een zacht prijsje. Even insmeren met lijnzaadolie, inbranden in de oven en je hebt een levenslange bakpartner zonder chemie.

Met deze kleine aanpassingen beperk je de dagelijkse blootstelling aanzienlijk. Je proeft geen verschil, maar geeft je lichaam wel meer ruimte om PFAS af te breken en uit te scheiden. Een duurzame winst voor jezelf én voor de bodem van Hengevelde .