Als de trein je leven is….
Raymond Wegdam en Irma Dijkstra-Pierik een dagje op pad met Emiel Grefte
Zaterdag 8 oktober 2022… eindelijk is het zover. Emiel heeft er lang op moeten wachten, maar vandaag gaat hij dan echt met Raymond van Wegdamnieuws en “tante” Irma een dagje op pad. De passie die Emiel heeft voor de trein, en dan in het bijzonder goederentreinen en spoorwegovergangen, is fascinerend. Zo bijzonder dat we graag zijn verhaal willen horen. “Zorg jij dat je om 10.00 uur de koffie klaar hebt met iets lekkers erbij?,” vraag ik in de speciaal aangemaakte appgroep. “Ha Irma, dat komt helemaal goed😊,” is het antwoord (inclusief smiley). Altijd een keurig antwoord, hele zinnen, geen spelfouten. Wat dat betreft is Emiel een voorbeeld voor de jeugd van tegenwoordig!
Het is 10.00 uur als we Delden binnenrijden. We komen 5 minuten te laat, dus moeten we even bellen. Want 10.00 uur is 10.00 uur bij Emiel en geen 10.05 uur. Emiel wacht ons al op bij zijn prachtige appartement. De begroeting is enthousiast, zoals altijd. Vol trots laat hij Raymond zijn treinopstelling in de woonkamer zien. Helemaal zelf gebouwd en van alle details voorzien. Aan de muur foto’s van hem bij de overgang en een groot geel treintijdbord. Alles ademt treinen. De koffie is klaar en we hebben er overheerlijke appeltaart bij. Iets lekkers bij de koffie regelen, laat dat maar aan Emiel over!
Emiel is erg benieuwd waar we naartoe gaan en gedraagt zich zenuwachtig. Eigenlijk houdt hij niet van verrassingen. Duidelijkheid, daar is Emiel bij gebaat. Dat is ook één van de dingen waar kinderen en volwassenen met autisme in zijn algemeenheid behoefte aan hebben: structuur, planning, voorspelbaarheid en duidelijkheid. We vertellen hem dus maar snel dat we naar de spoorwegovergang in Baarn gaan. Een drukke overweg met ‘Eethuys-Café De Generaal’ op steenworp afstand. Vandaaruit kan je alle treinen zien komen en gaan. Mooi voor Emiel en ook mooi voor ons, want je kunt er lekker zitten en heerlijk lunchen!
We nemen de trein van 11.07 naar Hengelo en stappen over op de Intercity naar Amersfoort. Emiel heeft al contact met andere treinspotters en het blijkt dat Baarn een schot in de roos is. De Coevorden Shuttle passeert om 13.20 uur “onze” overweg in Baarn. De Coevorden Shuttle. Raymond en ik kijken elkaar aan. Nog nooit van gehoord. Raymond zoekt het op en het blijkt dat er in Coevorden een Euroterminal is vanwaar goederentreinen een goede aansluiting hebben op het Nederlandse en Duitse spoorwegnet. Alsof het zo moet zijn komen we, als de trein geen vertraging heeft, om 13.08 aan op station Baarn. De overweg is dan nog 2 minuten lopen. Emiel is continu bezig met zijn mobiel en roept om het kwartier “Mooie dag hè, Raymond?” En een mooie dag is het. De zon schijnt en de herfstkleuren zijn prachtig. Maar Emiel vindt het een mooie dag omdat hij in zijn hoofd al bezig is om de Coevorden Shuttle te filmen en deze vervolgens op zijn YouTube-kanaal te plaatsen.
Emiel kent alle treinen bij naam, ook de werktreinen. In Hengelo staat bijvoorbeeld al een Swietelsky-trein. Niemand die er ooit op heeft gelet, maar Emiel wel. We leren bij over de ANAbel (de Automatisch Niveau Aanpassende-bel), een elektronische bel die wordt toegepast bij spoorwegovergangen en zich kan aanpassen aan de omgevingsgeluiden. Onderweg benoemt Emiel allerlei plekken. Alles op een uur fietsen van Almelo (waar hij naar de dagbesteding gaat) heeft hij wel gefilmd. Verder mag hij niet van de begeleiders. In Twello moeten we opletten van Emiel. Daar is een live stream. En jawel, even later zien we door terug te kijken op de mobiel hoe we zelf met de trein voorbijreden. We gaan richting de Veluwe. “Ik zie de Veluwe niet, want er staan allemaal bomen voor”, grapt Raymond. “Klopt, daar heb je helemaal gelijk in Raymond,” antwoordt Emiel serieus. Alles neemt hij letterlijk. Grappen, beeldspraak en cynisme kan je bij Emiel niet kwijt.
We passeren Barneveld. Dit is de kippenlijn, roept Emiel. De kippenlijn, dat zal zijn vader wel hebben bedacht denken wij bij onszelf (de ouders van Emiel hebben een pluimveebedrijf red.). Toch even opzoeken. Raymond kijkt op van zijn mobiel en ik zie het al aan zijn gezicht. Het klopt gewoon weer. Wikipedia zegt er het volgende over: “Het is de spoorlijn die loopt tussen de aftakking van de spoorlijn Amersfoort-Apeldoorn bij Barneveld Noord en Ede-Wageningen. De spoorlijn wordt in de volksmond ook wel de “Kippenlijn” genoemd. Deze bijnaam dankt de spoorlijn aan het centrum voor de pluimveeteelt Barneveld, vanwaar kippen en eieren vroeger per spoor verladen werden.”
“Dat jij dit allemaal weet Emiel, heel bijzonder,” zegt Raymond, die van de ene verbazing in de andere valt. “Er gaat een wereld voor jou open Raymond,” oppert Emiel vol passie. En dat doet het.
Emiel blijft de hele treinreis in contact met de andere treinspotters. Ik vraag of er ook meisjes in de groep zitten. Heel weinig, aldus Emiel. Raymond vraagt of hij er nooit genoeg van krijgt. Nee van treinen krijgt hij nooit genoeg zegt hij. En hij wil ook alles weten. Emiel heeft de NS-app en die vertelt je in detail welke treinen vertraging hebben, welke restauratie is gesloten, welke werkzaamheden er vanaf welke datum aan welk spoor zijn… Je kunt het zo gek niet bedenken!
In Amersfoort heeft Emiel al een eerste geluksmoment. We staan te wachten op het perron en in de verte zien we een goederentrein aankomen. Emiel is niet meer te houden. Het is de Coevorden Shuttle! De goederentrein zal daar even wachten op een aantal passagierstreinen en vervolgens zijn reis vervolgen, waarbij hij ook de overgang in Baarn passeert aldus Emiel. Hij rekent en kijkt… Het moet volgens hem allemaal goedkomen!
Alles verloopt volgens plan en we zijn op tijd in Baarn. Emiel heeft geen tijd te verliezen en gaat in een soort ‘snelwandelpas’ in volle concentratie richting de overgang. Hij kijkt waar de zon vandaan komt, plaatst met uiterste precisie zijn statief en dan is het wachten. Een aantal keren sluiten de bomen, maar is het vals alarm. Er komt een gewone Intercity of stoptrein voorbij en niet de Coevorden Shuttle. Als het bijna 13.30 uur is, trekt Emiel de conclusie dat hij dan om 13.50 uur komt. De andere treinspotters denken dat ook. Maar hij zal komen, daar is hij van overtuigd.
In Baarn is een wandeltocht voor het Prinses Beatrix Spierfonds aan de gang. Vele wandelaars met feloranje shirt moeten ook over de overgang. Als het moment nu toch echt lijkt aangebroken, willen een aantal wandelaars richting de spoorbomen gaan en lopen daarmee door het beeld van Emiel. Zijn gezicht spreekt boekdelen en hij maant ze achter het statief te blijven. Als de eerste wandelaars doorkrijgen dat hij aan het opnemen is, vormt zich vanzelf een rij achter Emiel. Iedereen werkt mee. Het duurt nog even, maar dan komt hij inderdaad voorbij. Goddank, denken Raymond en ik. Niet voor niets zo lang gewacht en door een aantal automobilisten voor gek verklaard… Ik krijg een brede grijns en een dikke duim van Emiel. Een applaus van het publiek maakt het filmpje uniek. Maar dan gaat het alsnog in zijn ogen fout… Nog voordat de bomen omhoog gaan, lopen de wandelaars al voor zijn camera langs. Emiel kan de menigte niet meer tegenhouden. De frustratie is enorm! Gelukkig bedenkt hij na een tijdje dat hij na het applaus het filmpje afkapt en dit zet hij op zijn YouTube-kanaal. Eind goed, al goed.
Compleet onderkoeld (3 kwartier stilstaan bij 16 graden (uit de zon), daar blijf je niet lekker warm bij) zoeken Raymond en ik een plekje in ‘Eethuys-Café De Generaal’. Emiel houdt de overgang nog even in de gaten. Er kan immers nog een goederentrein komen… Vervolgens sluit hij zich bij ons aan, om de overgang door het raam verder in de gaten te houden. Of hij het ook koud heeft. Nee… Allesbehalve. Hij heeft klamme handen van de (in)spanning.
Terwijl Emiel geniet van zijn hamburger met friet, denk ik aan mijn zus Monique en zwager Paul. Het geduld dat zij altijd maar weer moeten opbrengen en de zorg die nooit ophoudt. Wat heb ik een bewondering voor hen hoe ze met Emiel en zijn situatie omgaan!
We zitten weer in de trein terug. We proberen het gesprek op een ander onderwerp te krijgen, maar dat valt niet mee. Ik vraag Emiel waar hij naast de trein nog meer blij van wordt. Van zijn appartement in Delden geeft hij aan. Hij woont er graag. En hij wordt blij van Lucia (“tante” Lucia ten Buuren-Grefte red.). Ik vraag wat er zo bijzonder is aan Lucia dat hij zo blij van haar wordt. “Ze is heel lief en heel rustig,” antwoordt Emiel. Ik vraag hoe dat dan zit met zijn vader en moeder. Emiel vindt zijn ouders gelukkig ook heel lief. En als ik blij ben, dan is mama ook blij geeft hij aan. Maar hij wil liever niet dat zijn ouders hem steeds controleren. Emiel weet heel goed wat hij wel en niet wil, dat is duidelijk. Rust en structuur vindt hij ook bij opa Johan. Elke dinsdag neemt opa Johan (Johan Pierik red.) hem onder zijn hoede en doen ze allerlei klussen. Ze hebben een hele bijzondere klik.
Raymond vraagt of hij soms “stuiterballen” in zijn hoofd heeft. Die uitdrukking komt hem niet bekend voor. Wel is Emiel soms druk in zijn hoofd. “Dan heb ik mijn dag niet,” zegt hij. Daarom werkt de begeleiding nu met een beloningssysteem en dat vindt Emiel mooi en handig geeft hij aan. Met de begeleiders kan hij prima overweg, maar hij zou het wel leuk vinden als er meer mannen zouden zijn. Of hij wel eens verdrietig is? Niet vaak. Alleen bijvoorbeeld als er iemand voor de camera langsloopt als hij aan het filmen is, zoals net. “Ja, daar word ik wel verdrietig van,” zeg hij. En hij kijkt weer precies zoals toen het gebeurde.
Emiel heeft sinds kort ook een vriendin. Ze heet Rosalie en ze kennen elkaar van een vakantie van MEE. “Toevallige” bijkomstigheid: Rosalie woont in Zutphen… Dichtbij het spoor…
Ik vraag Emiel waar hij van droomt. “Dat er een keer een hele bijzondere goederentrein bij jullie (wij wonen aan het spoor red.) langskomt,” antwoordt hij. En hij wil graag beroemd worden. Ik vraag waarmee. “Met het nieuws,” is het antwoord. Ik vraag hem of hij wereldberoemd wil worden of alleen in Nederland… “In Delden”, is het bescheiden antwoord. Dat kan geregeld worden. Met een bijdrage in het Hofweekblad en een artikel op Wegdamnieuws hebben we de hele Hof van Twente al te pakken!
Op het station in Hengelo vragen we de machinist of Emiel even in de cabine mag kijken. Hij heeft wel een paar minuten over en geeft toestemming. We mogen ook een paar vragen stellen. De machinist kijkt Emiel aan en zegt dan: “Ik ken jou wel, jij bent een treinspotter hè?” Emiel tovert weer zijn brede grijns op het gezicht en praat honderd uit met de machinist. Taal die wij, ‘gewone’ mensen, niet snappen. Het is een wereld apart.
Het laatste stukje treinreis is aangebroken. We rijden terug van Hengelo naar Delden. “Kijk”, wijst Raymond nabij station Hengelo Gezondheidspark op een groot gebouw, “daar heb ik gewerkt Emiel.” Waarop Emiel antwoordt: “Dan had jij wel geluk, want je kon elke dag op de overgang kijken.” En zo is het. Geluk hoeft niet ver weg te zijn. Emiel bewijst het. Wat een heerlijke dag. Wat een heerlijke vent. We hopen dat je ‘Hofberoemd’ wordt Emiel. Je verdient het!
