Een paar dagen geleden mocht ik een uur te gast zijn bij de Knuppels. Bij de Zilveren Knuppels moet ik zeggen. De biljartclub met deze prachtige naam bestaat namelijk 25 jaar. Ze gaan het nog vieren, komend voorjaar. Waarschijnlijk houden ze dan een fietspuzzeltocht. Maar nu al een verhaaltje op Wegdam Nieuws? Ja, dat zouden de heren zeer op prijs stellen. Die Knuppels zijn dus biljarters uit Hengevelde, hoewel ze niet allemaal in Hengevelde wonen. Er is een groepje bij dat in de loop der jaren is uitgevlogen naar Goor. Hennie Epping is een van hen. Hij was er als de kippen bij om 25 jaar geleden zijn naam op de ledenlijst te laten zetten.  ‘Mekkie belde me. We kenden elkaar van WVV en ik kwam als banketbakker met mijn gebak overal in de regio. Zo is het gekomen’, zegt Hennie. Hij en Toone Brinkman zijn de enigen die al 25 jaar lid zijn.
‘Ik kwam wel eens in het café en ben toen op een dag benaderd om mee te doen. Ik vond het wel leuk, dus werd ik lid. En ik ben er nog steeds bij’, zegt Toone in de biljartzaal van De Gebrande Waateren. Deze decemberavond kan voor hem al niet meer kapot. Hij versloeg een paar minuten geleden koploper Jan Derkink die prompt bij de felicitatie de andere kant op keek. Ik kan me dat wel voorstellen. Zelf had ik het ook vroeger. Als ik de voetbalwedstrijd verloren had, liep ik linea recta naar de kleedkamer. Niks tegenstander feliciteren en bedanken voor de prettige wedstrijd en zo. Nee, sportief was dat zeker niet. Noem het kinderachtig. Maar ja, ook al ben je volwassen, kinderachtige trekjes hou je. Bepaalde puberstreken blijven hangen. Dat heeft bijna ieder mens en zeker ik wel. Maar dat terzijde.

Er zijn overal in den lande mannen die graag biljarten. Diezelfde mannen houden van een bezoekje aan het stamcafé. Dan heb je ook al gauw een biljartclub.
‘Laten we elke dinsdagavond gaan biljarten en om het een beetje serieus te houden, doen we dat in competitieverband’, stelde een aspirant biljarter voor.
‘Okay,’ zeiden een paar enthousiastelingen. Ze wilden  bij De Gebrande Waateren graag bij de 40+ biljartclub van de maandagavond, maar die was vol. Dus stelde Mekkie (zaliger gedachtenis) als initiatiefnemer voor om op dinsdagavond te gaan biljarten.

Dat was dus anno 1987 en ook onvervalste types als het Kanaalboertje (de naam Kanaalbiertje had hem beter gestaan), Sam en Gerard Workel waren van de partij. Met dat soort jongens weet je van te voren dat de club een bizarre naam zal gaan krijgen. Ons Genoegen, DOS (Door Oefening Sterk) of BV De Eendracht en meer van dat soort slappe namen zitten er niet in als Mekkie, Kanaalboertje, Sam en Geit Workel bij elkaar zitten. En vlak Toone Brinkman ook niet uit. Na drie rondjes de man kwamen destijds in 1987 de meest melige namen los. Toone stelde DVS voor (De Vrolijke Stoot) , maar Kanaalboertje (foto) voelde meer voor De Korte Keu. Geit deed ook een duit in het zakje: BZN (Biljartclub Zonder Naam). Sam riep nog GPV (Geen Poedels Vandaag) , maar ineens had Mekkie een ingeving: De Knuppels. Een keu is immers een soort knuppel en bovendien waren het allemaal eenvoudige café-biljarters, gewone knuppels dus.

In Enschede had je vroeger een hockeyvereniging die DKS heette, De Kromme Stok. Origineel zijn en toch gewoon blijven doen. Dat past de Twentenaar. Er bestaan meer biljartclubs met een excentrieke naam. Ik noem ‘Krijt op tijd’ (KOT) te Veghel, ‘Te dik, te dun’ te Donderen in Drente, ‘Krijt uw Topje’ te Pijnacker, BV De Vluchtheuvel te Stabroek in België, De Klos te Numansdorp en de biljartclub Het moet kunnen’ die in Edam geworteld is. Hier in Hengelo zit een biljartclubje met de ondeugende naam ‘Lös van ’t Wief’, maar ik vind De Knuppels verreweg de mooiste.

Wie stonden er nog meer aan de start in ’87. Ik noemde al een aantal Knuppels, maar Toone en Hennie noemen mij nog Henk Wolbers, Willie Escher, Jos Eijsink, Sam, Clem en Bennie Lutkehaus. Ze staan genoemd in een boekje dat nog altijd bewaard is gebleven. Knuppel Mekkie deelde alles in en hield de scores bij. Er werd ook een reglement vastgesteld dat al 25 jaar prima functioneert en slechts uit vier punten bestaat.

1. De wedstrijddata worden samengesteld na overleg met café Varenbrink.
2. Aanvang van de biljartavond: 20.00 uur, maar eerder mag ook als dat beter uitkomt.
3. Bericht doen van verhindering moet. Je mag in onderling overleg de partij in het weekend inhalen.
4. De verliezende speler biedt de winnaar en de wedstrijdassistent een consumptie aan.
Er komt volgens Knuppel Jan Derkink nog één regel bij sinds Bernard Varenbrink te kennen heeft gegeven de zaak te willen verkopen. In dat geval moet Bernard eerst toestemming vragen aan De Knuppels. Lijkt me logisch.

Sinds 2004 is Knuppel Jozef Epping de wedstrijdleider. Tegen het einde van de wedstrijden op deze avond is hij aan een praattafel druk in de weer met enkele leden. Standen moeten worden bijgewerkt en andere biljartzaken. Jozef is de spin in het web. Hij is het krijt tussen de keus. Of word ik nu oubollig?
Knuppel Hennie wint deze avond van Knuppel Jan Hartgerink (Leenk), 65-29 in 17 beurten. Hoogste serie Hennie 26, Jan 8.
Gerard Bos en Gerard Kamp zijn nog bezig. Henk Tijhuis houdt de stand bij. Hij schudt zijn hoofd. Slechte partij. Bos is met zijn 75 jaar de oudste Knuppel (‘En ook de verstandigste’, zegt hij zelf). Gerard Goorden (ook genoemd Mario) is de jongste en tevens de man die het minst op een biljarter lijkt. Denk even aan keurig gesoigneerde virtuozen als Jaspers of Blomdahl en zet daar Gerard naast. In hem zie je eerder de stoere basgitarist van een death metalband. Angel Mario and the Bombsticks.

Jozef laat me een knots van een bokaal zien waarop alle kampioenen van de afgelopen 25 jaar worden genoemd. Hennie Epping staat er vier keer op. Daar kan geen Knuppel aan tippen. Wel is het zo dat hij de meeste kansen heeft had op kampioenschappen, want hij is lid vanaf de oprichting. Dat geldt ook voor Knuppel Brinkman, maar die staat er pas één keer op. Ik noem de overige kampioenen: Gerard Kamp 3x, Benno Rotink 2x (Benno is ook de kampioen van 2011 en is vervolgens meteen gestopt. ‘Jammer’ zegt Knuppel Derkink, ‘want ik ben daardoor ook mijn kaartmaat kwijt.’)
Henk Wolbers, Kanaalboertje en Jozef zelf ook 2x, Workel, Sam, Frans de Wit, Lutkehaus, Henkie ten Zijthof, Willie Escher, Harrie Brummelaar, Mekkie en Derkink staan er één keer op. Momenteel staan de Knuppels Derkink en De Wit aan de leiding. Knuppel Kamp denkt dat Derkink na de winterstop terug zal vallen. Kennelijk gebeurt dat elk jaar.

Mooie club, die zilveren Knuppels. Ik vraag naar het hoogtepunt in de afgelopen 25 jaar. Dat was de titel van de ex-Knuppel Kanaalboertje. Hij was op vakantie in Canada en belde rond middernacht op om te horen of hij kampioen geworden was. Dat bleek inderdaad het geval te zijn, omdat Toone Jannink zijn laatste partij verloren had van Herman Mentink. Kampioen Kanaalboertje gaf toen vanuit Canada opdracht er een paar rondjes in te doen. Veel Knuppels zijn die nacht beneveld naar huis gegaan.
Het dieptepunt laat zich raden. ‘Dat is steeds weer het moment dat er een wegvalt’, zegt Knuppel Jozef, zoals pas nog Toon Jannink. Hij staat nog gewoon in het wedstrijdschema van dit jaar. Hennie Varenbrink vervangt hem nu, ondanks een oog-operatie. ‘Ik ben daardoor nog niet op mijn best,’ zegt hij. ‘Eigenlijk heb ik grotere ballen nodig.’

Knuppel Hartgerink uit Goor is verknocht aan het biljartavondje. ‘Het is elke keer weer een mooie uitgaansavond voor mij. Eigenlijk komt het biljarten op de tweede plaats’, zegt hij. Knuppel Kamp meldt dat hij het altijd lopend af kan. ‘Kun je ook een pilsje drinken. Het is altijd een thuiswedstrijd.’ De Knuppels Goorden en De Wit sluiten zich daarbij aan. ‘We waren vroeger bij de gewone biljartclub met uit- en thuiswedstrijden. Elke keer ver van huis. Lievelde, Holterhoek, Zieuwent.’ Knuppel Hennie Epping vindt de dinsdagse biljarthappening de belangrijkste avond van de week. ‘Je kent elkaar, je hebt een prettig contact met iedereen. Het zijn steeds weer waardevolle sociale momenten.’
Dat lijken me ware slotwoorden van de viervoudig kampioen der Knuppels. Mijn hartelijke felicitaties aan alle leden en ex-leden. 

Op de clubfoto boven: Vlnr de zilveren Knuppels Jozef, Toone, Gerard Bos, Gerard Goorden, Frans, Jan Derkink, Jan Hartgerink, Herman Mentink, Hennie, Henk, Gerard Kamp, Hennie. Toone Vehof ontbreekt. Hij moest deze avond eerder weg. Dat mocht, want gemoedelijkheid is een belangrijke eigenschap van de club.