Grote Wegdamse gezinnen, aflevering 10 – familie Tibbe

1960, de familie Tibbe met staand vlnr Jan, Mieke, Herman Emmink, Dieni, Hendrik, Ans, Bennie, Herman; zittend Anne, knielend Marinus en Theo

Overal mais en nog meer mais. De buurtschap Wiene is voor driekwart bedekt door het groene veevoer. Het boerenerf van de familie Tibbe is deze zomer omsingeld door groene muren. Akkers met de hoog opgeschoten mais omzomen hun domein. Het uitzicht is eenzijdig, maar het deert de familie niet. ‘Sterker nog’, zegt Theo van ’n Haan zoals de bewoners in de volksmond heten, ‘ik vind het best wel mooi. Het heeft wel iets. En bovendien is het maar voor een paar maanden.’
We bevinden ons op het Kwartiersdorp, waar Theo, echtgenote Annie, zijn zus Dieni en heel even ook zijn broer Marinus zijn aangeschoven om te praten over hun familie en over de bijzondere connectie die ze hadden met de bekende artiest en tv-presentator Herman Emmink. Het is tevens de tiende aflevering in de serie grote Wegdamse gezinnen.

HERMAN EMMINK
Het is 1943 als Hendrik en Anne Tibbe het verzoek krijgen om tijdens de zomervakantie een 16-jarige Amsterdamse jongen in hun nog jonge gezin op te nemen. Zijn naam is Herman Emmink. Hij en meer jongens van zijn leeftijd komen naar Twente om aan te sterken. Onder het mom van boerenknecht blijven ze een week of zes en gaan daarna terug.
Het klikte tussen Herman en de familie Tibbe die in ’43 naast Hendrik en Anne bestond uit de dochtertjes Marietje en Dieni. Anne was hoogzwanger van zoon Hennie die 26 augustus geboren werd. Herman kwam ook de jaren erop, in totaal vijf keer. Ook zijn ouders die een meubel- annex schildersbedrijf hadden, kwamen een paar keer op bezoek bij de familie Tibbe. ‘Dat waren ook leuke leu’, zegt Theo.
Herman Emmink zou een bekende Nederlander worden die in veel radio- en tv-programma’s optrad, maar dat weerhield hem er niet van om regelmatig naar Kwartiersdorp af te reizen voor een bezoek aan de Tibbes. Bij feesten en partijen, maar ook bij verdrietige momenten was hij erbij. ‘We waren heel kunnig met hem’, zegt Dieni. ‘Ik herinner me nog de 25-jarige bruiloft van pa en ma. Hij kwam samen met een zekere Wim Verhagen die een auto had. Herman had geen rijbewijs. Hij had een bloemetje bij zich voor ma, zoals hij altijd wel iets meebracht voor haar. En iedereen die jarig was, kreeg altijd een kaart van hem.’

Theo: ‘Hij kwam soms wel twee keer per jaar. Het hing van de omstandigheden af. Het kwam ook voor dat hij een jaartje oversloeg.’
Dieni: ‘Vergeet niet dat hij druk was als zanger en presentator. Weet je nog dat hij ooit eens bij Veehof opgetreden heeft in de grote zaal, samen met onder andere Ciska Peters en Ronnie Tober? Herman presenteerde die show. We zijn er met verschillende broers en zussen bij geweest.’
De Tibbes hebben buitengewoon goede herinneringen aan Herman Emmink die zijn hele leven vrijgezel is gebleven. ‘Hij had geen tijd voor een partner, zei hij ooit eens toen ik het hem vroeg’, zegt Theo. ‘Artiesten scheiden vaak. Ik begin er niet aan, zei hij dan.’
Emmink was vooral bekend door zijn vertolking van het lied Tulpen uit Amsterdam, in 1957. Het grote publiek leerde hem later onder meer kennen als presentator van het populaire AVRO-televisiespelletje Wie van de drie. Ook was hij de man van het AVRO-radioprogramma Muzikaal onthaal waar hij 830 afleveringen van maakte. Hij begon zijn loopbaan als omroeper. Toen hij ook bekendheid verwierf als zanger, werd hij de ’zingende omroeper’ genoemd. Uiteindelijk werkte hij voor verschillende omroepen.

HECHTE BAND
Toen Herman in 2002 75 werd, gaf hij een feest in het Hilversumse Hotel Laapersveld. ‘We gingen er met de hele familie in een busje naar toe. Het was gezellig. Hij stelde het op prijs dat we erbij waren’, vertellen Dieni, Marinus en Theo. Herman volgde de familie op de voet. Ook bij de begrafenissen die de familie een aantal keren mee moest maken, was hij erbij als zijn werk in Hilversum het toeliet. Soms sprak hij een woordje. Was hij verhinderd dan stuurde hij een kaart. ‘De band tussen hem en onze familie was heel hecht en met name met onze ma heeft hij altijd contact gehouden’, vertellen ze.

AFSCHEID
In maart 2013 kreeg Theo een telefoontje van Herman. Hij wilde op 25 maart vanwege zijn zwakke lichamelijke gesteldheid middels euthanasie uit het leven stappen. Hij had veel pijn, was hulpbehoevend. Hij had teveel last van de gevolgen van een valpartij in zijn huis aan de Hilversumse Laapersweg en was mede daardoor opgenomen in het Rosa Spierhuis in Laren waar meerdere ex-zangers en -artiesten de laatste fase van hun leven doorbrengen.
Dieni en haar man Hennie, zus Mieke en haar man Jan bezochten Herman en namen afscheid, hetzelfde deden zus Ans en haar man Marinus en een week later op een zaterdagmiddag volgden Theo en zijn vrouw Annie en broer Marinus met Anneke.
Dieni: ‘We troffen een behoorlijk opgewekte Herman aan. We zijn met hem apart gaan zitten en hebben zoals altijd gezellig bijgepraat. Hij vertelde over zijn besluit om te kiezen voor euthanasie en om zijn lichaam beschikbaar te stellen voor de wetenschap, we dronken koffie en haalden herinneringen op. Hij vertelde nog weer hoe hij in de oorlog bij ons is gekomen en dat hij vaak gortsoep te eten kreeg. Daar had hij destijds een hekel aan, zei hij.’
Theo: ‘We spraken ook over de heel bijzondere band tussen hem en onze familie. Hij was altijd heel gewoon, ondanks dat hij een bekende Nederlander was.’
Herman is 86 jaar geworden.

BOER EN MELKRIJDER
Hendrik Tibbe, Haan’ Hendrik in de volksmond, en zijn vrouw Anne trouwden in 1939. Anne Huistede (van 3-9-1910) was afkomstig uit Kerspel Goor. Hendrik (geboren op 24-4-1913) woonde op het ouderhuis aan de Sloezenweg in Wiene die behoorde tot de gemeente Ambt-Delden en tot de parochie Wegdam. Hendrik groeide op in een gezin met vier kinderen. Aanvankelijk was dat gezin groter, maar enkele broers en zussen hadden de Spaanse griep niet overleefd.
Hendrik verdiende de kost als boer en melkrijder. Hij en Anne kregen tien kinderen. Het trouwboekje komt op tafel. Dieni en Theo karakteriseren hun vader als een rechtvaardige man. Hij was niet streng. ‘We hadden een fijne jeugd, moesten allemaal meehelpen met het melken van de koeien, dorsen, rogge maaien en de andere werkzaamheden op een boerderij’, vertellen ze.
Hendrik en ook een aantal zonen van hem stonden in de buurt bekend als stroper. Ze vertellen hoe op een dag de politie bij hen thuis een jachtgeweer probeerden op te sporen. Pa en ma maakten een reis naar Lourdes en Mieke was ‘aangesteld’ om op het gezin te passen. Toen de agenten in de slaapkamers wilden kijken waar Hendrik het geweer verstopte, riep Mieke dat ze daar weg moesten blijven omdat haar baby daar sliep. Zo ontsprongen ze de dans.

ANNE
Moeder Anne was een zachtaardige vrouw. ‘Soms te zacht’, zeggen Dieni en Theo. ‘Ze was zorgzaam. Maar ze heeft het niet altijd gemakkelijk gehad met het wel en wee van een gezin met tien kinderen. Vooral na de vroege dood van Hendrik in 1966 kwam ze soms voor grote problemen te staan met een deel van haar gezin.’ Niettemin kenschetsen Theo, Annie en Dieni haar als een sterke vrouw. Ze vertellen dat Anne uiteindelijk 93 jaar is geworden en denken vol respect en dankbaarheid terug aan hun ouders die op hun 25-jarige bruiloft een reis naar Lourdes kregen aangeboden van de kinderen. Met een grote familie hebben ze in 2000 de negentigste verjaardag van hun moeder, schoon-/grootmoeder kunnen vieren.

DRIE DOCHTERS, ZEVEN ZONEN
We zetten het gezin met de drie dochters en zeven zonen op een rijtje.
Mieke, die aanvankelijk Marietje heette, is 80 jaar. Ze heeft gewerkt in een stoffenzaak in Hengelo. Zij en haar man Jan wonen in Hengelo. Ze kregen drie kinderen en hebben vier kleinkinderen. Jan was koster van beroep. Later werd hij begrafenisondernemer.
Dieni was de tweede in de rij. Zij is 79 jaar en was getrouwd met de ook in Hengevelde bekende Hennie Spekenbrink die op 13 februari 2016 op 75-jarige leeftijd is overleden. Hennie was afkomstig uit Enter.  Zijn vader overleed toen hij zeven jaar was. De gezondheid van zijn moeder was broos. De kinderen werden derhalve ondergebracht bij familie. Hennie was dertien toen hij kwam te wonen bij een oom en tante aan de Slotsweg in Hengevelde en woonde vervolgens bij de families Gierkink, Blokhorst (Boonte) en Ten Buuren. Jarenlang woonden Dieni en Hennie nabij haar ouderhuis, maar een jaar of zes geleden verhuisden ze naar Goor. Dieni en Hennie kregen twee kinderen en hebben twee kleinkinderen. Zoon Eric stierf al op 29-jarige leeftijd aan de taaislijmziekte.
Hennie was metselaar van beroep en was actief in het Hengeveldse verenigingsleven. Zo was hij een tijdlang leider van de jongensgroep van de wandelsportvereniging WSV. Dieni zelf heeft goede herinneringen aan WSV. Ze was als kind al lid. Toen ze een jaar of 20 was, werd ze gevraagd om leidster te worden. ‘Toen Hennie en ik getrouwd zijn, vormde WSV bij het uitgaan van de kerk een erehaag. Ik heb heel mooie groepen mogen begeleiden. Vaak behaalden we de eerste plaats in de zogenaamde KTT-wandelcompetitie die in verschillende plaatsen gehouden werd. Onderweg stond op willekeurige plekken een jurylid die punten gaf voor de kleding, voor hoe mooi je liep en voor de liedjes die we zongen. Sommige groepen bestonden soms wel uit 30 wandelaars. Het was een gezellige tijd’, aldus Dieni die intussen al meer dan 40 jaar lid is van de vrouwengymclub in Hengevelde. Theo’s vrouw Annie is ook lid. Ook nu ze de zeventig gepasseerd zijn, is het een nog steeds een prettige vereniging. ‘De oefeningen zijn intussen wel aangepast aan onze leeftijd’, zegt Annie. ‘We spelen nu volleybal met banken ertussen. Apenkooi doen we niet meer’, lachen de beide vrouwen die samen ook jarenlang lid van het KVG waren.

VIJF OVERLEDEN BROERS
Het derde kind van Hendrik en Anne luisterde naar de naam Hennie. Hij was van 26 augustus 1943, werd timmerman en had de immense pech op 29 juni 1962 in Goor te verongelukken. Hij kwam in de Laarstraat onder een achteruitrijdende OAD-bus. ‘Zijn dood had een enorme impact op de hele familie’, zegt Dieni.
Na Hennie volgden vier zonen en het tragische lot wil dat ook zij alle vier niet meer leven. Jan werd geboren in november 1945. Hij zou de boerderij overnemen, maar dat ging door omstandigheden niet door. Op 26 augustus 1982 overleed hij in Enschede.
Bennie is nummer 5 in de rij. Hij werd geboren op 10 februari 1947. Hij trouwde twee keer. Hij scheidde van zijn eerste vrouw. Kinderen had hij niet. Bennie was jarenlang leider bij de voetbalclub Bentelo. Hij overleed op 24 maart 2014 in Hengelo.
Herman werd geboren op 1 april 1948. Net als Hennie verongelukte hij op tragische wijze. Dat gebeurde op 3 april 1969 op de Goorseweg. De chauffeur van de auto die hem overreed, ging er vandoor.
Een jaar na Herman werd Frans geboren. Hij overleed in 1993 in Borculo. Zo hebben de Tibbes vijf broers die allang niet meer onder ons zijn. Hennie, de oudste, raakte abrupt uit de tijd door een noodlottig ongeval, Jan en Frans leidden toen ze volwassen waren, een problematisch leven. ‘Ik denk daar de laatste jaren, nu ik ouder word, vaker aan terug’, zegt Theo.
Dieni: ‘Ik ook. Jammer dat het zo gelopen is met de jongens. Het was een andere tijd.’
Theo:  ‘Het is een wonder dat onze moeder dat allemaal heeft kunnen doorstaan.’ Maar, zo zeggen ze, het heeft verder geen zin om zoveel jaren later het grillige leven van de jongens nog eens terug te halen.

Annie, thans Ans geheten, is geboren in april 1950. Ze werkte in de huishouding van aannemer Ten Thije in Hengevelde en daarna bij Très Chic. Ze is getrouwd met Marinus Siemerink uit Bentelo. Na hun trouwen werkte Ans tot haar pensionering in de catering bij de gemeente Hengelo. Marinus werkte 47 jaar bij Stork. Ze wonen in Hengelo, hebben twee kinderen en drie kleinkinderen.
Theo (van 16 april 1951) is de man die op het ouderhuis woont. Zijn vrouw Annie Busch komt uit Haaksbergen. Ze hebben drie kinderen en vier kleinkinderen. Theo werkte aanvankelijk in de bouw. In 1983 begon hij met varkens. Zeven jaar geleden stopte hij daarmee. Zijn kinderen wilden hem niet opvolgen. Zoon Marc heeft een boerderij in Zeewolde in de Flevopolder, dochter Ellen was kapster en woont in Boekelo en dochter Marije woont in Klarenbeek. Zij is vertegenwoordigster voor KNAUF, een groot bedrijf dat systemen en materialen levert voor nieuwbouw, renovatie en restauratie.
Marinus is de nummer tien. Hij is voor de verandering niet in april geboren, maar op 29 januari 1953. Hij is getrouwd met Anneke Onland uit Rietmolen. Ze hebben twee kinderen en drie kleinkinderen. Marinus was bouwvakker in zijn werkzame leven. De laatste dertig jaar werkte hij bij Nijland-Bos in Bentelo. Anneke was tot haar pensioen werkzaam als verpleegkundige in de thuiszorg. Marinus en Anneke zijn enkele weken geleden van Goor naar Hengevelde verhuisd.

THEO
Moeder Anne verkocht in de beginjaren zeventig noodgedwongen na overleg met een adviseur de grond om het erf. Theo en Annie verdienden de kost met hun varkensbedrijf. Daarnaast verhuurde Theo zich als zzp-er als varkensverzorger bij bedrijven elders. Ook was hij samen met onder andere Jan Jannink jarenlang actief als schapenfokker. Hij had zelfs met een texelaar een keer een kampioensram. Dat mooie leven ligt intussen alweer jaren achter hem. Hij bewaart hij op 70-jarige leeftijd mooie herinneringen aan al die activiteiten. Hij vertelt ook nog over zijn vriendschap met wijlen pastoor Van den Brink in de jaren zeventig. Hij stond bekend als natuurliefhebber en bijenhouder. ‘Mooie tijd. Ik zie hem nog met zijn Solex het erf op komen’, zegt Theo. ‘Samen brachten we de bijenkasten naar de polder of naar de heidevelden in Ede. Of hij stelde voor om even naar de rokerijen in Harderwijk te gaan. “Ha pastoor van den Brink”, riepen ze dan. Menigmaal kreeg hij een bosje paling mee zonder te betalen’, lacht Theo om de populariteit van de pastoor.
‘Als we dan ’s avonds terugkwamen, gingen we nog even zitten om een palinkje te eten en een biertje te drinken. Mooie man, die pastoor. Hij kreeg veel vlees van de boeren of van  vleesbedrijven als Van der Laan in Almelo waar hij een goede band mee had.  Dat vlees gaf hij dan weer weg aan de mensen die het goed konden gebruiken. Op een keer zei hij tegen me dat ik wel wat vaker in de kerk mocht komen op zondag. Ik zei dat hij me dat niet meer moest zeggen. “Anders kom ik er nooit weer”, reageerde ik. Hij heeft het er nooit meer over gehad, haha.’
Soms belde Van den Brink hem zondagsochtends op met de vraag of Theo met hem meeging op patiënten bezoek in het ziekenhuis van Enschede. “Als ik er maar even geweest ben”, zei hij dan.

GEPENSIONEERD
Theo en zijn vrouw Annie zijn intussen gepensioneerd. In 2015 zetten hij en Annie een punt achter de varkenshouderij. ‘Ik had AOW en moest het varkensbedrijf ook gaan verbeteren. We kozen ervoor om dat niet meer te doen. Middels de rood-voor-rood regeling hebben we enkele schuren afgebroken.’ Theo is nog wel parttime verzorger van een kalverhouderij in de buurt. Verder zijn de activiteiten op het ouderhuis anno 2021 niet groot meer. Wel komt de hele familie, kinderen en kleinkinderen incluis, twee keer per jaar naar het ouderhuis. De eerste zondag van september wordt er de jaarlijkse familiedag gehouden en op Nieuwjaarsdag komen ze nogmaals allemaal, zoals dat al traditie was toen hun moeder nog leefde.