Bijzondere verhalen: ‘Hofvogels redden uilen uit omgevallen boom’
Kast hangt los tijdens broed:
Bij de eerste controle op een erf zien we dat de steenuilkast wel heel erg scheef hangt aan de boom. Bij nadere inspectie blijkt er een schroef afgebroken en de kast is zeer instabiel. Voorzichtig wordt even in de kast gekeken en wat blijkt, moeder uil zit op 4 eieren. Om te voorkomen dat de kast met broedende steenuil bij een windvlaag uit de boom valt wordt direct contact opgenomen met de timmerwerkgroep Kast’n Kearls.
De volgende dag zijn twee leden van de timmergroep ter plaatse gekomen om de kast vast te zetten. Eerst moeder uil uit de kast gehaald, toen heel voorzichtig de kast recht gehangen en vastgeschroefd, want er lagen wel 4 kwetsbare eitjes in de kast. Moeder weer terug in de kast en hopen dat het goed zou gaan. Twee weken later hebben wij de vervolgcontrole gedaan, en ja hoor, 4 kleine jonge steenuiltjes! In middels zijn de kleine uiltjes groot gegroeid en van een ringetje voorzien. Hulde aan de snelle actie van de Kast’n Kearl’s.
Veerluis
Vorig jaar juni troffen wij een adulte vrouw steenuil aan in een nestkast waar het broedsel mislukt was. Deze uil had half kaalgevreten veren aan haar vleugels als gevolg van ernstige veerluis. Wat te doen, advies gevraagd, maar de natuur zijn gang laten gaan. Onze verwachting was dat ze nauwelijks nog zou kunnen vliegen en weinig overlevingskans had.
De kast is in het najaar verwijderd, maar er lag geen dode uil, dus ze heeft de kast toch verlaten. De oude kast is vernietigd( was al slecht) en er is een nieuwe kast geplaatst, maar helaas dit jaar geen bezetting.
Eerste controle op een naastgelegen erf. Hele jonge steenuiltjes in de kast, geen moeder aanwezig, dat was wel bijzonder, maar goed, dat kan. We maken een afspraak om 2 weken later te komen ringen. Nest leeg…Bij toeval vind de erfbewoner de moeder uil, verongelukt op het erf, maar geringd. Ze had een broedvlek dus daaruit mogen wij aannemen dat het de steenuil vrouw van de betreffende kast was. Wat blijkt als we de ring aflezen, het is de uil die vorig jaar op het naastgelegen erf zo onder de veerluis zat en wij al opgegeven hadden. Hieruit blijkt dus dat zelfs zo zwaar aangedane veren kunnen herstellen en er dus een goede overlevingskans is, zonder ingrijpen. Wel heel triest natuurlijk dat ze zo tragisch aan haar einde is gekomen en er een broedsel verloren is gegaan. Maar dat hoort ook bij de natuur.
Adoptie
Vorig seizoen is er op een erf waar al jonge uilen in de kast zaten het mannetje steenuil verongelukt. Dit was op te maken uit de ringgegevens, deze uil zat in februari als paartje met een andere uil in de betreffende nestkast, en aangezien steenuilen erg trouw zijn aan hun plek, konden we er van uitgaan dat dit het mannetje was ( er was geen broedvlek).
De kasthouder heeft de nestkast heel goed in de gaten gehouden en heeft wat prooien in de kast gelegd. Het mannetje moet nl voor de prooiaanvoer zorgen. Na 2 dagen werd het de kasthouder duidelijk dat ook het vrouwtje niet meer in de kast kwam en de jonge uiltjes raakten verzwakt. Hierop heeft de kasthouder in overleg met de controleur besloten de jongen uit de kast te halen en thuis onder de warme lamp zelf te gaan bijvoeren. De betreffende kasthouder was deskundig op dit gebied. De 3 jonge uiltjes ontwikkelden zich uitstekend en zijn als goed doorvoede uilen geringd. Nog een week en ze zouden klaar zijn om uit te vliegen. Maar, ze moeten leren eigen prooien te vangen, kortom een voorbeeld hebben.
Na overleg met de landelijke steenuil werkgroep STONE, hebben we besloten de jonge uiltjes bij te plaatsen in twee andere kasten in de directe omgeving. Een is geplaats bij de buren verderop, waar een jong van dezelfde leeftijd zat, en de andere 2 zijn bij een dichtbij gelegen erf bijgeplaatst in een nestkast waar ook al jongen van dezelfde leeftijd zaten. Bij een latere controle bleek dat in beide kasten alle jongen waren uitgevlogen.
Afgelopen maand, wij komen een nestje steenuilen ringen, niet ver daar vandaan. Moeder steenuil is aanwezig, en geringd. En wat blijkt, het is 1 van de jonge uilen die vorig jaar is bijgeplaatst in de nestkast van de buren! Hieruit blijkt, adoptie geslaagd. En ook blijkt hieruit het nut van het ringen van de uilen. Door de ring weten we de historie, en kunnen we dus met zekerheid zeggen wat de geschiedenis van deze uil is.
Boom omgewaaid met nestkast vol jonge steenuilen.
De bewoner van een erf ziet op een dag ineens de boom omgaan, waarin de steenuil kast met 4 jonge uiltjes hangt. Gelijk wordt er contact opgenomen met de controleur en deze neemt vervolgens contact op met iemand van de timmerwerkgroep die daar in de buurt woont.
Deze komt gelijk in actie, kast met jonge uilen wordt voorzichtig aan de rand van een schuur, vlak bij de plek van de boom, opgehangen. Een week later komen wij om te ringen. Helaas heeft 1 van de uiltjes het niet gered, maar de andere 3 zijn springlevend en krijgen een ringetje. Ook hier is door snel actie te ondernemen een nest gered.
Mirjam Bak en Ruud de Koning Controleurs en ringer Hofvogels
