Onderzoek naar omgang met Joods vastgoed in Hof van Twente afgerond
In de raadsvergadering van 27 mei 2025 is gevraagd onderzoek te doen naar hoe de voormalige gemeenten Ambt Delden, Diepenheim, Goor, Markelo en Stad Delden, inclusief Hengevelde dat destijds onder Ambt Delden viel, zijn omgegaan met Joods vastgoed tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Inmiddels heeft de gemeente Hof van Twente een uitgebreid dossieronderzoek afgerond.
Uit de onderzochte archieven blijkt niet dat de gemeenten zelf Joods vastgoed hebben verkocht. Wel werd er door de toenmalige burgemeesters gereageerd op verzoeken om informatie, opslag van inventaris en de afhandeling van schadeclaims. Zo verklaarde de burgemeester van Ambt Delden op 26 januari 1943 dat er binnen zijn gemeente geen woningen door Joden werden bewoond of in het verleden door Joden bewoond waren geweest.
Daarnaast zijn er lijsten aangetroffen van inventaris die door Joodse families was achtergelaten en door de gemeenten in bewaring werd genomen. Voor deze opslag dienden de gemeenten declaraties in bij de bevoegde instanties.
In de archieven van Stad Delden is één geval gevonden waarin sprake was van verkoop. Op 7 april 1943 werd de burgemeester geïnformeerd door het Algemeen Nederlandsch Beheer van Onroerende Goederen (ANBO) over de verkoop van een woning aan de Stationsweg 1 in Delden. Ook zijn er documenten aangetroffen waarin huurders werd verzocht de huur van woningen door te betalen aan rekeningen van de Joodse eigenaren.
Volgens een hoogleraar van de Radboud Universiteit Nijmegen is het aantal gevallen in deze regio dermate beperkt dat daaruit geen conclusies kunnen worden getrokken over de algemene bejegening van Joodse inwoners door de gemeenten.
De gemeente Hof van Twente concludeert dan ook dat er geen aanwijzingen zijn dat de voormalige gemeentebesturen onjuist hebben gehandeld ten aanzien van Joods vastgoed. Mocht de gemeenteraad daar behoefte aan hebben, kan de Radboud Universiteit een korte notitie opstellen over het formele proces van onteigening en rechtsherstel per pand. De kosten daarvan worden geraamd op circa 2.500 euro.
De gemeente Hof van Twente is op 1 januari 2001 ontstaan door een herindeling van vijf voormalige gemeenten in Overijssel: Ambt Delden, Diepenheim, Goor, Markelo en Stad Delden. Deze vijf gemeenten gingen op in de nieuwe gemeente Hof van Twente. Hengevelde viel destijds zoals eerder genoemd in dit artikel onder Ambt Delden.
