Aanpak beheersing eikenprocessierups 2020 Hof van Twente
Het beleid dat door de gemeente Hof van Twente is uitgezet inzake de bestrijding van de eikenprocessierupsen.
In 2018 en 2019 was er sprake van een explosieve groei in het aantal haarden van de eikenprocessierups. Dit leidde tot (gezondheids-)klachten en vele meldingen. De afhandeling van de meldingen kostte veel tijd en geld. Daarom wordt een aangepaste aanpak voorgesteld. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de update van de leidraad beheersing eikenprocessie rups (Najaar 2019)
Vorig jaar werden niet overal de rupsen bestreden terwijl mensen er wel last van hadden. Een van de problemen was dat de rupsen ook op bomen voorkomen die niet van de gemeente zijn. Op die bomen bestrijdt de gemeente de rupsen niet, dat werd niet altijd begrepen. Daarnaast waren er zoveel meldingen dat de bedrijven die de rupsen bestrijden het niet aankonden. Het duurde daardoor te lang voordat de rupsen en de nesten werden weggehaald. Dit jaar wil de gemeente de bestrijding anders aanpakken.
Aanpak
De gemeente wil het bestrijden van de eikenprocessierups dit jaar anders gaan aanpakken. We willen de rups voorkomen door nevelbespuiting met aaltjes in het voorjaar. De aaltjes eten de jonge rupsen. Hierdoor sterven de rupsen jong en krijgen ze geen brandharen. Dit vernevelen is alleen mogelijk bij goed weer. Als het weer meewerkt dan gaan we deze zomer al merken dat er minder rupsen zijn. Op de website van de gemeente plaatsen wij actuele informatie hierover.
Ook heeft de gemeente nestkastjes voor mezen opgehangen en werken we aan biodiversiteit. Variatie in de natuur is belangrijk voor het evenwicht. Natuurlijke vijanden zijn het beste om de rupsen te bestrijden, maar dat duurt meerdere jaren.
De gemeente Hof van Twente gaat nesten wegzuigen op plaatsen binnen de bebouwde kom waar veel eiken staan. Denk bijvoorbeeld aan eiken in de buurt van speelterreinen, sportterreinen en bij woonlocaties voor ouderen.
Keuzes in meldingen
Het weghalen van de rups is heel veel werk dat binnen een korte periode moet worden gedaan. De rupsen zijn er immers maar kort en veranderen daarna in vlinders. Daardoor moeten we keuzes maken. De rupsen weghalen op plekken waar veel kinderen spelen of waar veel mensen komen gaat voor. Daarna kunnen we pas de andere meldingen behandelen.
Wat de gemeente niet doet
De gemeente bestrijdt de rupsen in het buitengebied niet. Uitzondering zijn de omgeving van de Kösterkoele en het zwembad in Markelo omdat hier veel bezoekers komen.
Ook bestrijden we de rupsen niet als ze in bomen zitten die niet op grond van de gemeente staan. Een voorbeeld hiervan is het wandelpad langs het Twentekanaal, dat in eigendom is van Rijkswaterstaat. Ook de eiken in tuinen van inwoners worden niet door de gemeente behandeld.
Wat kunt u zelf doen?
Het beste is natuurlijk: uit de buurt blijven van eiken. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. U kunt uw huid beschermen door u te bedekken met kleding. In uw tuin kunt u struiken en bloemen planten die insecten aantrekken. Wanneer u overlast ervaart van de rupsen kunt u een melding doen op onze website: www.hofvantwente.nl/eenmeldingdoen. U kunt ons ook bellen op 0547-858585 of appen met 06-57813491.
Meer informatie over de eikenprocessierups vindt u op onze website www.hofvantwente.nl of op de website van de GGDTwente: www.GGDTwente.nl.
Inhoudelijke boodschap Beheersing 2019
In 2019 zijn in februari en maart nestkastjes opgehangen. Voorafgaande aan evenementen is de omgeving geïnspecteerd en zijn nesten weggezogen. Ook zijn naar aanleiding van meldingen van overlast nesten weggezogen. De afhandeling van de meldingen leverde soms ergernis op en de bestrijding kostte meer dan €100.000,--. Er wordt verwacht dat ook in 2020 de EPR weer in groten getale zal voorkomen. Redenen om in 2020 de beheersing anders aan te pakken.
Beheersing 2020.
In de landelijke leidraad EPR is aandacht voor preventieve en curatieve maatregelen om de plaagdruk (overlast) en daarmee de gevolgen voor de gezondheid te beperken.Het is belangrijk om de biodiversiteit te versterken om op de lange termijn de overlast te verminderen. Daarom zijn verleden jaar al nestkastjes opgehangen. De maatregelen die we nemen in het programma biodiversiteit zullen bij de bestrijding van de EPR helpen.
Wat doen omliggende gemeenten?
Binnen Twente heeft een aantal gemeenten al opdrachten uitstaan voor de preventieve behandeling. Dat gebeurt voorafgaande aan de verwijdering door wegzuiging van de rupsen en de nesten. In onder andere Hengelo, Enschede en Rijssen-Holten gebeurt dit al. Er vindt momenteel overleg plaats over het organiseren van een gezamenlijke aanbesteding in 2021. Tot dat deze afspraken concreet zijn, volgt elke gemeente haar eigen uitvoeringswijze.
Preventieve maatregelen
In maart/april van 2020 gaan we vernevelen met nematoden (aaltjes) om te verhinderen dat de eikenprocessierups zo extreem uitbreekt zoals in 2018 en 2019. Deze methode kan zeer vroeg in het voorjaar worden toegepast, juist wanneer andere rupsen nog niet uit hun cocon zijn gekomen. Daardoor is de kans op het onbedoeld behandelen van andere rupsen het kleinst. Deze methode is niet schadelijk voor bomen en planten of voor mensen en dieren en heeft de minste schadelijke werking op de biodiversiteit.
Het effect van deze bestrijdingsmaatregel is echter sterk afhankelijk van het weer (vocht, duisternis en temperatuur). Door een tweede keer te behandelen wordt de kans dat het effect heeft aanzienlijk vergroot.
Als behandeling met nematoden niet kan, is een alternatief met bacteriepreparaat te overwegen. Deze heeft alleen niet onze voorkeur, omdat deze later in het seizoen wordt toegepast en daardoor ook andere rupsen aantast en doet dus in grote mate afbreuk aan de biodiversiteit.
In met name juni en juli gaan we de rupsen en de nesten door wegzuigen verwijderen. Dit gebeurt alleen voor gemeentelijke bomen in de bebouwde kom, waarbij we de prioriteit geven aan locaties waar de meeste overlast kan optreden. Met de aannemer gaan we afspraken maken over een planmatige aanpak, zodat locaties waar veel mensen komen en waar veel eiken staan systematisch worden behandeld. Daarbij gaat de aandacht uit naar onder andere speelterreinen, schoolpleinen en toegangswegen.
Gemelde rupsen en nesten worden verwijderd waarbij de afspraak over de afhandeling wordt vastgelegd. Goede communicatie is hierbij het uitgangspunt om naar onze inwoners zo duidelijk mogelijk te zijn. Omdat niet alle locaties door ons worden behandeld, zoals de weg langs het Twentekanaal, hebben we waar mogelijk afstemming met Rijkswaterstaat in de uitvoering en communicatie.
Meldingen
De behandeling van de meldingen wordt aangepast. Verduidelijkt met name. Als burgers een melding doen kan dit door het aanduiden van de bewuste gemeenteboom. De meldingen worden zo effectiever verzameld en kunnen dan eventueel per gebied worden opgepakt.
Communicatie
In overleg met het team communicatie wordt een communicatieplan opgesteld, waarin de beheersingsmaatregelen worden verwoord en de te verwachten effecten. Daarbij worden verschillende communicatie kanalen gebruikt. Gedetailleerde informatie wordt gecommuniceerd na het maken van afspraken met de aannemers.
Kosten
Deze aanpak kost geld. Naar inschatting zal de preventieve behandeling door de verneveling ca. €50.000,-- gaan kosten. Het verwijderen van de rupsen en de nesten zal waarschijnlijk ook ca. €50.000,-- gaan bedragen. De werkelijke kosten zijn sterk afhankelijk van het effect van de preventieve verneveling en de weersomstandigheden.
Het budget in de begroting 2020 is niet toereikend. Wij willen u €100.000,-- bij de 1e Berap beschikbaar laten stellen voor de autonome ontwikkeling "Beheersing van de eikenprocessierups in 2020".
