Pieter Column: Straatnaam toewijzing Marke III (47)
Straatnaam toewijzing Marke III verrassend met een knipoog naar de plaatselijke geschiedenis en een muzikale droom
Nu de bouwplannen voor de Marke III meer gestalte krijgen, worden er ook nieuwe straten aangelegd. En die straten moeten natuurlijk weer aan- en uitsprekende namen hebben. Maar gelukkig heeft Hengevelde Jan Put en het reglement van de gemeente: een overzicht van criteria waar een straatnaam in de gemeente Hof van Twente aan moet voldoen.
Vroeger was dat heel anders. Echte straten kenden we toen niet en daarom waren er ook nog geen straatnamen. Wel had je talloze boerenerven die iedereen zonder adres en straatnaam feilloos wist te vinden. De postbodes bezorgden al jarenlang in hetzelfde gebied. Soms werd er toch wel met nummers gewerkt. Zo woonde je bijvoorbeeld op W(Wegdam)15.
Maar door de uitbreiding van het dorp en de omgeving, was er behoefte aan meer gangbare wegen. Post bezorgen werd gemakkelijker door het geven van straatnamen aan wegen en woningen te voorzien van huisnummers. Het zoeken van een straatnaam was vaak gebieds gebonden. De straat bij de kerk werd Kerkstraat of kerkweg. Wegen die het dorp verbonden met omliggende plaatsen, werden genoemd naar die aangrenzende plaatsen. Zo hebben we in ons dorp de Needsestraat, Haaksbergstraat, Diepenheimsestraat, Bentelosestraat en Goorsestraat. Toen dat “vat met straatnamen” uitgeput raakte, werden verschillende andere mogelijkheden gezocht. Een straat noemen naar een pastoor, die een lange tijd geestelijke was van de parochie, was heel gewoon. In Hengevelde kennen we zo de “Kormelinkstraat” en de “Van den Brinkstraat”. Naast de pastoors verdienden ook plaatselijke onderwijzers vaak een straatnaam. In Hengevelde is dat (nog) niet het geval. Een voorbeeld zou kunnen zijn: “meester Wassenbergstraat of meester Roordaweg”. Vaak werden ook straten genoemd naar een burgemeester of wethouder. Wij kennen in Hengevelde wel de wethouder Goselinkstraat, maar er prijkt nog nergens een bordje van een burgemeester.
Het zoeken naar een geschikte straatnaam is een hele klus. Een straatnaam moet namelijk voldoen aan een aantal uitgangspunten. Deze zijn door de gemeente opgesteld. De straatnaam moet uiteraard uitspreekbaar zijn en gemakkelijk te schrijven. Soms zijn bestaande straatnamen zo moeilijk, dat het adres altijd verkeerd op een envelop prijkt. Voorbeelden: Dr. C.A.J.
Quantstraat, Rutger Jan Schimmelpenninckstraat( Diepenheim) en Werdmüller von Elggstraat (Delden).
Een ander uitgangspunt is dat de naam niet gemakkelijk tot verbastering leidt. De Strampenstraat(Delden) geeft lachwekkende verbindingen met het Twentse woord “ne Strampen”. In het woordenboek “Twents in woord en gebruik” van G. Dijkhuis omschrijft hij “strampen” als volgt: “Lummel of zo wordt het deel van het lichaam genoemd, waar beide benen zich aansluiten”. Ook de “Walstraat” kan leiden tot verdachte insinuaties: “Hij woont op de Wallen”.
De woorden van nieuwe straten moeten echt uniek zijn. In de Hof van Twente mogen straatnamen niet op elkaar mogen lijken. Dit om verwarring te voorkomen. Nou, dat is dan in de afgelopen jaren in de voormalige gemeentes mooi niet gelukt. Hierbij een aantal niet- creatieve voorbeelden. In Delden heb je de “Vossenbrink en Vossenbrinkweg”. Ik heb gehoord dat er vaak verwarring is bij deze twee straten. In Diepenheim vind je een 1e en 2e Broekweg en een 1e en 2e Zomerweg. Lekker origineel! Mossendamdwarsweg, Mossendamspaden Mossendamsweg(Goor) laat je struikelen over de dammen! De Straatnaam armoede druipt ervan af! In de buurt van Delden, in de ploai, vinden we ook nog de Flierveldweg en de Fliervelddwarsweg 1 en 2.
Maar een straatnaam mag vooral niet te lang zijn. Toch kennen we in de Hof o.a.de “Wiener Bentelerscheidingsweg, Goeman Borgesiusstraat”.
Opvallend voor Hengevelde is dat de laatste jaren de naam “weg of straat” niet meer voorkomt in de straatnamen. Er wordt meer gekozen voor een deftige variant. Leden van het koninklijk huis wonen ook niet aan een straat, weg, laan of plein. Jarenlang werd er gewoond op het “Het Loo”. Daarom fiets ik graag met mijn adellijke fiets door de nieuwbouw van Hengevelde met de klinkende namen op stand: ”Het Markslag, Het Uding, Het Wegdam, Het Wegereef, Het Huneveld, Het Assink”. Af en toe zwaai ik schuchter.
Kortom het vinden van een geschikte straatnamen vergt nogal veel creativiteit.
Jan Put is de plaatselijke geschiedenis ingedoken. Dat doet hij wel vaker. Het is namelijk zijn grote hobby.
Gewoon glunderend toverde Jan Put het eerste straatnaambordje tevoorschijn. Met een big smile verscheen de straatnaam “Fluttert”. Volgens mijn inschatting van de foto, houdt Wethouder Harry Scholten de paal waterpas!
