De negende aflevering van deze serie had een gezellige avond als voedingsbodem. We waren te gast op de boerderij van Gerard en Alfons Pierik (Koeveld) aan de Slotsweg. Gerard werkt er als boer, maar woont verderop, Alfons woont er, maar werkt elders, hoewel binnenkort alles anders wordt. Daarover straks meer. Alle acht broers en zussen van Gerard en Alfons waren aanwezig, de sfeer was prima met af en toe een kwinkslag. ‘Dat hoort erbij als we bij elkaar zijn’, zegt Marietje. ‘Als er niet wordt gezeurd als we met zijn allen bij elkaar zijn, is er iets mis.’
(foto uit 2013. Vlnr Gerard, Marietje, Johan, Hermien, Rosalien, Alfons, Annie, Ria, Paulien en Harrie)

DE NAZATEN VAN HENDRIK EN MINA PIERIK

De tien Pieriks zijn voortgekomen uit het huwelijk van hun vader Hendrik en moeder Mina die elkaar leerden kennen bij Ziethof. Daar werkte Mina Diepenmaat en Hendrik kwam er op bezoek, omdat het familie was. Op 14 mei in het jaar 1952 gaven ze elkaar het jawoord. Het echtpaar trouwde erbij in, zoals dat vroeger heette. Met andere woorden, Mina viel niet bepaald met de neus in de boter. Mina en Marie, twee zussen van Hendrik woonden nog thuis, zijn jongere broer Willem ook evenals opoe Hanna, de moeder van Hendrik. Het jonge echtpaar ging niet apart wonen, zo was dat toen. Mina had er een hele klus aan, want af en toe bleef de uit Didam afkomstige knecht Jan ook nog slapen. ‘Ik zie nog het beeld voor me van Jan in de waskamer met zijn oude scheerdoos’, zegt Harrie. Mina en Hendrik kregen elf kinderen, waarvan het tiende kind met de naam Alfons op 18 juli 1964 bij de geboorte overleden is. Twee jaar later werd het elfde kind geboren. Ook hij kreeg de naam Alfons.

TIENTAL
Voor we de tien aan het woord laten over hun ouders en het gezin waarin ze opgroeiden, stellen we het tiental eerst even voor. Dan weten we wie wie is, waar ze wonen en wat ze doen.

Gerard (66) is de oudste. Hij is van 29 maart 1953. Hij is boer, woont in Hengevelde en is getrouwd met Annie. Ze hebben drie dochters en negen kleinkinderen. Binnenkort stopt hij met de boerderij. In zijn jonge jaren was Gerard een bekende judoka, die vijf keer districtskampioen is geworden en één keer nationaal kampioen. Ook was hij judoleraar in Hengevelde en Bentelo.

<<Hendrik en Mina met de vijf oudste kinderen vlnr Gerard, Annie, Marietje, Hermien en Ria

Gerard is niet de enige die aan sport deed. Het hele gezin is sportminnend, maar het bijzondere is dat geen van allen aan voetbal heeft gedaan. Sport als judo en handbal waren wel populair bij de Pieriks.
Paulien vertelt dat hun moeder Mina het belangrijk vond dat de kinderen lid werden van een sportvereniging. ‘Op zondag voetbalden of handbalden we in een weiland bij de boerderij.  Pa stond in de goal, Willem speelde mee. Ze waren berefanatiek en wilden per se winnen. Mooie tijd’, zegt Paulien.

DOCHTERS

Na Gerard kwam op 26 april 1954 Annie (rechts) ter wereld. Ze is kraamverzorgende en woont in Zeldam. Ze is getrouwd met Bennie Nijland. Ze hebben drie kinderen en zes kleinkinderen. Volleybal en judo waren altijd haar favoriete sporten. Haar zus Marietje is geboren op 14 augustus 1955. Ze is huisvrouw, woont in Delden en is getrouwd met Hein Franke. Ze hebben drie kinderen en zes kleinkinderen. Ze handbalde vroeger bij WHC en heeft daarna vele jaren gevolleybald. Pas onlangs is ze daarmee gestopt.
Een kleine twee jaar later kregen Mina en Hendrik weer een dochter. Ze noemde haar Hermien. Ze is geboren op 19 mei 1957, werkt in de thuiszorg en woont met haar man Henry Gout in Hengevelde. Ze hebben twee kinderen.
Ruim een jaar na Hermien kwam er met Ria weer een dochter. Ze is van 15 augustus 1958. Ria is financieel medewerkster, is getrouwd met Peter van de Made en woont in Hengevelde. Ze hebben twee kinderen. Qua sport heeft Ria (links) haar sporen verdiend als handbalster. Ze speelde liefst 25 jaar in het eerste team van WHC.

De volgende in de rij was dan eindelijk weer een jongen. Op het geboortekaartje met als datum 1 maart 1960 kwam de naam Harrie te staan. Hij trouwde later met Erna Peters uit Diepenheim. Harrie werkt als constructiebankwerker. Hij en Erna hebben twee kinderen. Binnenkort zal hun eerste kleinkind geboren worden. Harrie handbalde en judode. Hij had zijn broer Gerard als trainer.

Johan (links) is een jaar jonger (van 16 april 1961). Hij is metaalbewerker en woont in Hengevelde. Hij was getrouwd met Marianne te Grefte die echter in 2000 plotseling is overleden. Sinds 2009 woont hij samen met Anneke Baltus. Johan en Marianne kregen twee dochters en van Anneke kreeg hij er nog eens twee bonuskinderen bij. Johan deed aan judo, handbal en tennis.

Na hem kwam Paulien die op 17 december 1962 is geboren. Ze is administratief medewerkster, woont in Haaksbergen en is getrouwd met Boudewijn Brugge. Ze hebben twee kinderen en twee kleinkinderen. Paulien deed vroeger ook aan judo en handbalde bij WHC.
Rosalien is nummer negen. Ze is geboren op 8 augustus 1965. Ze was eerst naaister en daarna huisvrouw. Samen met haar man Egbert ten Duis runt ze een zorgboerderij in Wiene en Egbert heeft zelf nog een melkveebedrijf. Ze hebben drie kinderen en één kleinkind. Rosalien volleybalde en handbalde.
Tot slot Alfons, de gastheer van de avond. Hij is van 11 augustus 1966 en daarmee ruim dertien jaar jonger dan zijn oudste broer Gerard. Hij is mechanisch monteur, woont samen met Wendy Doeschot en heeft twee bonuskinderen. Hij handbalt bij Stormvogels in Haaksbergen.

1963. Moeder Mina met baby Paulien op de arm. Verder vlnr Annie, Hermien, een buurjongen, Johan, Harrie, Marietje, Ria en Gerard

MINA
Zoals gezegd had moeder Mina geen gemakkelijke opgave om zich in zo’n boerenbedrijf met haar eigen gezin en zwagers en schoonzussen en een oma te handhaven. Daarmee was ze geen uitzondering. Bij nagenoeg elk boerengezin deed zich destijds deze situatie voor.
Harrie: ‘Ze sprak er zelden over.’

Hermien: ‘Mama regelde alles. Ze deed de huishouding en werkte volop mee op de boerderij. Ook toen ze hoogzwanger was.’
De zonen en dochters karakteriseren haar als lief en zorgzaam en als een harde werker. ‘Ze was altijd druk achter de naaimachine. En ze was heel gelovig, maar ook wel modern. De dochters mochten gerust in korte rokken lopen.’
Marietje (foto rechts): ‘Mevrouw Wassenberg zei er zelfs wat van.’
Hermien: ‘Ik mocht als zeventienjarige al op vakantie met Henri.’
Annie: ‘Wij als ouderen maakten voor jullie de weg vrij.’
Marietje: ‘Ze wachtte altijd op je als je uit was. Als je thuis kwam, moest je je melden.’

In 1976 werd Mina ziek. Darmkanker. Een lang ziekbed wachtte haar. Van de kinderen was Marietje de enige die al getrouwd was. Annie was thuis. ‘We legden haar ’s avonds van het ene bed in het andere’, zegt Gerard. ‘Soms was ze goed te pas en praatte ze nog gezellig over van alles.’
Hendrik sprak er niet over. Hij liet het gebeuren en kon ook niet veel anders. Bovendien ging zijn werk als veehandelaar gewoon door. Opoe leefde nog en maakte de misère van dichtbij mee.
Terwijl ze al bedlegerig was, ging ze nog mee met een bedevaart naar Lourdes, waaruit ook weer haar geloofsovertuiging bleek.
Mina Pierik-Diepenmaat overleed in 1976 op de veel te jonge leeftijd van 53 jaar.

Een paar maanden later trouwde Annie, waardoor Hermien thuis bleef om haar werk over te nemen. Inclusief opoe betekende dat de zorg voor tien mensen.
Herinneringen gaan over en weer over de tafel. Hermien vertelt dat het geen gemakkelijke taak was. ‘De jongens waren een jaar of vijftien, zestien. Ze liepen zo de keuken binnen met hun smerige klompen, terwijl ik net de vloer gedweild en alles aan kant had. Soms hadden ze ruzie en moet ik ze kalmeren’, vertelt Hermien (foto links).
‘Maar als we niet uit bed wilden komen, kwam pa met de stroomprikker’, vult Harrie lachend aan.

OPOE
En opoe was ook niet de gemakkelijkste. Ze was nogal dominant. Ze wilde graag de baas spelen, dat liep niet altijd fijn, zo vertellen de oudsten van het tiental. ‘Ze had ook zo haar eigen gewoontes en eisen, waaraan ze vasthield. Zo wilde ze alleen echte pudding na het eten en ’s morgens wilde ze beschuitenpap….’
Opoe Hanna (rechts) was een sterke vrouw. Ze is 88 jaar geworden. Veel oudere Wegdammers zullen zich de krasse vrouw nog wel herinneren. Ze zat met haar fraaie knipmuts altijd vooraan in de kerk. Sinds 1946 was ze alleen. Haar man Gerrit Jan overleed dat jaar. 

Ze waren beiden van 1891. 
Aan de knipmuts hing een heel ritueel vast. Want opoe had er drie. Eén voor een feest met een gouden bel, één voor een begrafenis met een zilveren bel en een gewone. 

Rosalien herinnert zich dat opoe altijd voor de verwarming ging zitten als ze haar haar gewassen had, omdat het dan sneller droogde.
Willem, de oom van de tien, die de boerderij beheerde, trouwde in 1964 en ging toen wonen aan de  Slotsweg op nummer 21. Willem overleed in 1993 op 63-jarige leeftijd.

HENDRIK
Hun vader Hendrik komt ter sprake. Geboren in Lochuizen, kwam hij op tienjarige leeftijd met zijn ouders mee naar de boerderij aan de Slotsweg, waar ze de Weldam-boerderij overnamen van de familie Smit. Zijn vader betaalde in 1935 voor de eerste pacht 900 gulden. Tijden en prijzen veranderen, anno 2019 betaalt Gerard 4000 euro.
Hoe  kijken de kinderen terug op hun vader Hendrik, hoe was hun contact met hem? ‘Hij was zwijgzaam’, zeggen de kinderen. Hij was een handelaar en daardoor weinig thuis. Hij handelde in vee, vooral in koeien en varkens. Zijn broer Willem runde de boerderij.

Uitgebreid vertelt het tiental over Hendrik. Hij was een man van weinig woorden. Niettemin hadden ze goed contact met hem. Op 51-jarige leeftijd werd hij weduwnaar. Een aantal jaren later leerde hij Truus Scholten kennen, een weduwe uit Saasveld met zes kinderen. Ze vierden hun verloving bij Spijkerman met alles erop en eraan en trouwden op 19 juni 1984 met een complete bruiloft bij Assink.

<<Hendrik en Truus

Hendrik overleed op 4 februari 2012 in het Haaksbergse Wiedenbroek op 86-jarige leeftijd. Zijn tweede vrouw Truus was in 1994 reeds gestorven.

OPVOEDING
De zorgzame moeder Mina en de niet al te spraakzame Hendrik voedden hun tien kinderen niet al te streng op. Eigenlijk bemoeide Hendrik zich niet met de opvoeding. Hij verwees de kinderen die om toestemming vroegen voor iets, door naar zijn vrouw. En toen Mina overleden was, schreef Annie de briefjes voor school.
Ria herinnert zich dat ze een van de eersten was die met een protestantse jongen verkering kreeg en dat viel niet in goede aarde bij haar moeder. ‘Ik zette het door en dat was moeilijk voor haar en ook voor mezelf’, vertelt ze. Eerder had Marietje al eens verkering met een protestantse jongen uit Enschede. ‘Ik moest het uitmaken van moeder. Ze was er verdrietig van en liet goed blijken dat ik het uit moest maken.’

Ria weet ook nog dat haar moeder de rapportcijfers voor gedrag en vlijt belangrijk vond. Toen er op een dag twee zessen stonden, maakte ze daar stiekem twee achten van. Maar Annie verlinkte haar. Ze kreeg straf. ‘Wat voor straf? Dan moest je meestal een paar avonden eerder naar bed.’
Rosalien (links) vindt het prettig dat ze destijds veel oudere broers en zussen had. Als een van de jongsten werd ze ook door hen opgevoed. ‘Pa kon je heel snel ompraten.’
Hermien weet nog dat ze allemaal vrij braaf waren.
Ria: ‘De kamer moest altijd schoon zijn en de schoenen gepoetst. We moesten meehelpen met het schoonmaken van de stallen. Op zaterdag moesten we ook aan het werk. Om half 2 mochten we dan een half uur in de wei spelen en daarna ging het werk dan weer door.’
Marietje: ‘Ma maakte dan altijd voor iedereen een dubbele brug. Dat is een boterham met kaas met beschuit erboven op.’
Ria: ‘Die moest ik dan altijd smeren.’
Annie: ‘Dat was standaard. Het was gewoon zo. We waren eraan gewend.’

De oudste vijf. Vlnr Marietje, Gerard, Hermien, Annie en Ria

IN DE TEIL
Op zaterdag gingen de oudsten in de teil voor een schoonmaakbeurt. Ze vertellen dat er in 1965 in het voorhuis een verbouwing plaatsvond. De keuken veranderde en het gezin kreeg een douche, waardoor de teil als waskuip afgedaan had. Beurtelings mochten ze douchen. Hermien was dan de klos, want ze werkte bij de slager. Het warme water was dan op. Dat was minder prettig voor haar. De anderen moesten daar dan om lachen. ‘wat heb je lang werk’, riep Marietje wel eens tegen haar, ‘zit het gehakt van de slager tot in je oren?’
In de vakantie ging het gezin een dagje uit. Hendrik en Mina gingen dan eerst een dag met de kleinen en daarna een dag met de groten. Ze pasten niet allemaal in de auto. Hellendoorn, de dierentuin, Giethoorn.

Paulien (links): ‘Dat was altijd een hele happening. We keken er enorm naar uit. Kom daar nu nog eens om.’

Over het katholieke geloof gesproken, de ouderen kregen het van hun moeder volop mee. ‘Maar we namen het niet zo nauw als onze ouders’, herinneren ze zich.
Gerard: ‘We gingen in een ouwe Chevrolet naar de kerk. Ik weet nog dat we naar huis reden en dat mama rond keek en constateerde dat ze Annie vergeten was. Die werd toen door Stegeman thuis gebracht.’
Na het overlijden van Mina was het gauw gedaan met hun kerkgang.
Johan: ‘Ik ging dan vaak naar Ria in plaats van naar de kerk.’ Sommige broers en zussen gingen de kerk voorbij en legden aan bij de sporthal. Pa controleerde niet.
Johan: ‘Op een dag zei ik, dat ik niet meer ging. De eerste keer was pa boos. De tweede keer ook. Daarna was het goed. Pa ging trouwens op het laatst ook niet meer. “Ik heb van de week nog een groovegehad”, zei hij dan. Hij bleef thuis. Zo deed hij dat.’

ANNO 2019
Het tiental Pieriks is intussen jaren verder. Ieder heeft zijn eigen sores, bezigheden en beslommeringen. Maar ondertussen zijn ze nog altijd begaan en close met elkaar op zijn tijd.
Gerard: ‘We zijn een fijne familie samen. Sinterklaas vieren we nog altijd samen, dat wel zeggen mijn broers en zussen en hun aanhang. Het is altijd hier bij Alfons en Wendy.’
Annie: ‘Fijn dat hij er nog woont en dat het zo kan.’
Harrie: ‘Meestal wordt er iets georganiseerd door een van ons.’
Kortom, de Pieriks prijzen zichzelf gelukkig met de goede familieband. ‘Dat mama zo jong is overleden, heeft daar zeker mee te maken’, zegt Annie.

Over enkele weken verandert er veel op het boerenerf van Alfons en de zijnen. Gerard stopt per 1 januari 2020 met zijn veebedrijf.
‘Ik ben 66 jaar, mijn vrouw werkt nog drie jaar. De pacht was afgelopen, ik had kunnen verlengen, maar wil er een punt achter zetten. Daar komt bij dat het imago van de vleessector slecht is. Ik vind het wel goed zo. We wonen aan de Slotsdwarsweg en van daaruit ga ik lekker genieten, wielrennen, mountainbiken en genieten van de negen kleinkinderen.’

Gerard poseert voor de laatste keer bij een drietal van zijn koeien>>

ALFONS
Voor Alfons (foto hieronder) biedt dat nieuwe kansen. ‘We gaan de deel van de boerderij verbouwen. We maken er een mooie bed and breakfast van met vier kamers en een ontbijtruimte. Bijzonder aan deze B&B is dat we die gaan runnen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In de basis bouwen we dus aan een sociale en recreatieve onderneming. Wendy is en blijft daarvan de kartrekker’, aldus Alfons. Zijn bedrijf brengt hij onder in de schuur. Gerard: ‘Zeker is wel dat Alfons in het jaar 2020 bezig zal zijn met de verbouwing. Wat er met de andere gebouwen gaat gebeuren, zal het Weldam beslissen. Wellicht laten ze dat vallen onder de zogenaamde rood-voor-rood-regeling.

En zo staat het boerenbedrijf waar Hendrik Pierik in 1935 met zijn ouders kwam wonen, voor een intensieve gedaanteverwisseling.

Alfons zoekt contact met een hert

Een drietal jonge Pierik-dames: vlnr Annie, Hermien en Marietje

De boys: Alfons heeft plaats genomen op de schouders van Gerard. Links Harrie, rechts Johan

Beeld van een familiedag van de Pieriks

Harrie

Beeld van een familiedag

De grootouders van het tiental, oftewel de ouders van Mina

De vader van Hendrik

Hendrik en Mina

Hendrik (2e van rechts) probeert op de veemarkt in Doetinchem een koe te verkopen aan de mannen van Normaal

Tot slot nog één keer het tiental Pieriks van de Slotsweg: vlnr staand: Paulien, Harrie, Johan, Annie, Ria, Alfons, Rosalien. Onder: Gerard, Marietje en Hermien (foto uit 2018)