Raadslid in de gemeente Ambt-Delden (1): ‘Goed voor je persoonsvorming’

De gemeente Hof van Twente bestaat twintig jaar. Ja, de tijd gaat snel. En dat betekent ook dat de gemeente Ambt-Delden al even lang verleden tijd is. Juist op die periode blikken we met Wegdam Nieuws terug. We hebben de twee burgemeesters Buijvoets en Van der Vegt al eerder gememoreerd in een eerdere aflevering. Voor dit artikel spraken we met een aantal voormalige raadsleden uit Hengevelde. Hoe kijken ze terug op de tijd dat de gemeente Ambt-Delden een eigen burgemeester had? Wat speelde er toen? De antwoorden komen van Theo Zegger (’70-’78 namens KVP/CDA), Hennie Tuinte (1978-’86 CDA),  Rob Geerlings (’82-’85 PAD’90), Harrie Ottenschot (’86-’90 VVD), Annie Schreijer-Pierik (’91-’95 CDA), Harrie Doeschot (’98-2001 CDA) en van Ben Eshuis (CDA) die van ’88 tot 2001 raadslid was van Ambt-Delden en vervolgens nog van de Hof van Twente van 2001 tot 2006 en van 2010 tot 2014. Sinds 1990 was hij wethouder.
We delen dit artikel in drie hoofdstukken. We beginnen met de pensionado’s Theo Zegger en Hennie Tuinte. In de volgende afleveringen volgen dan de andere vijf.
(foto: Gemeenteraadsvergadering met oa de nieuwelingen Hennie Tuinte, Theo Zegger en Tinie Wassenberg-Op de Akker. Als vijfde vanaf links is Harrie Wegdam zichtbaar. Op de voorgrond burgemeester Buijvoets en Willem Pierik. Hennie zou zich vervolgens terugtrekken.)

OPSTAND
Hij was nog maar net een beetje ingeburgerd in Hengevelde of hij zat al in de gemeenteraad van Ambt-Delden. Theo Zegger (82) kijkt met een glimlach terug op de beginjaren 70 toen hij vrij abrupt verzeild raakte in een politieke job als raadslid. Hij was in augustus 1968 hoofd van de lagere school (zo heette dat toen nog) geworden, woonde sinds 1969 in Hengevelde en kwam in augustus 1970 in de gemeenteraad terecht. En dat terwijl Hennie Tuinte, de toenmalige directeur van de gelijknamige machinefabriek, op een verkiesbare plaats stond. Theo: ‘Ik was als opvolger van Aan de Stegge voorzitter geworden van het dorpshuis in oprichting en vergaderde veel met de sport- en culturele verenigingen. Als zodanig werd ik gevraagd of ik op de lijst wilde staan van de KVP voor de gemeenteraadsverkiezingen. Harrie Wegdam, mevrouw Tienie Wassenberg, Hennie Tuinte werden gekozen en ik ook dankzij voorkeurstemmen. Toen kwam er opstand’, vertelt Theo, ‘Azelo viel buiten de boot. Dat kon niet. Die buurtschap had geen vertegenwoordiger meer. Maar Hennie was zo aardig om zijn zetel beschikbaar te stellen.’
Theo bleef acht jaar raadslid. ‘In 1978 vroeg de KVP-fractie mij om in de commissie onderwijs en financiën zitting te nemen. Dat heb ik gedaan tot ‘82 en maakte in die tijd burgemeester Van der Vegt mee.’

HENNIE
Hennie Tuinte (78) op zijn beurt was aanbevolen door Marinus Kuipers en dokter Booijink. ‘Zij en anderen waren actief in het verenigingsleven en vonden dat ik een goede kandidaat zou kunnen zijn voor de gemeenteraad. Ik werd gekozen met voorkeurstemmen, maar heb me later teruggetrokken om Azelo tegemoet te komen. Hengevelde zat er met vier raadsleden in.’
Later kwam Hennie toch in de raad en deed het werk als CDA-man zo’n 10 jaar. ‘Ik was betrokken bij de verenigingen in het dorp en andere plaatsen. Je zegt eens wat, je plaatst een opmerking. Je houdt zaken in de gaten. Ik heb er veel van geleerd, maar had er ook wel eens spijt van dat ik me beschikbaar had gesteld. Het kostte heel veel tijd om het goed te doen. Toch was die tijd niet weggegooid. Het is ook goed voor je persoonsvorming. Je leert dat je niet altijd tegen iedereen ja kunt zeggen, zoals Willem Pierik destijds deed. Je kunt het de mensen niet altijd naar de zin zijn’, aldus Hennie.

VEEL GELEERD
Theo Zegger was acht jaar raadslid. Hij stond op een onverkiesbare plaats en kwam erin dankzij voorkeursstemmen. ‘Ik zag het wel zitten om mij voor de gemeente in te zetten’, zegt hij. ‘Dat kwam door de sociale druk die ik van enkele kanten voelde. Ik vond het niet passen om te weigeren. Ik was jong, had de energie ervoor en ik voelde me verbonden met sport en cultuur. Dat waren belangrijke onderwerpen in het dorp. Ik kreeg door het raadswerk veel contacten met de mensen. We hebben veel vergaderd in ons huis in de Bekkampstraat.’
Theo is louter positief over zijn werk als raadslid in de jaren zeventig inclusief de vier jaar als commissielid. ‘Ik had het niet willen missen’, zegt hij een kleine vijftig jaar later. ‘Ik heb er heel veel geleerd en bovenal: ie kriegt de hoed er steeds dikker van. Je leert dat je tegen een stootje moet kunnen. Op gezette tijden krijg je kritiek en daar leer je mee om te gaan. Dat groeit. Op enig moment weet je hoe het spel in elkaar steekt. Drie regels in de krant worden breed uitgemeten. Volkspraat kun je niet uitbannen.’
Hij somt de grootste thema’s op die destijds speelden in de Ambt-Deldense raad. ‘Er was veel reuring over kwesties als de overplaatsing van gemeentelijke diensten naar Bentelo, de oprichting van het Dorpshuis wat nu Kulturhus De Marke heet. De raad stemde daar in eerste instantie tegen. Dat was in december 1970 vanwege het probleem van de financiering. Ik noem ook de financiering van het onderwijs. Het bedrag per leerling was in Ambt-Delden veel te laag. Dat werd uiteindelijk van 96 gulden opgehoogd naar 220. Toen was het op peil. Ik heb toen bedongen dat het geoormerkt geld werd. Dat was nooit zo geweest. Daardoor kon het niet meer voor andere doeleinden gebruikt worden. Burgemeester Buijvoets ging er aanvankelijk niet in mee, maar toonde alle begrip voor de stelling dat we niet achter konden blijven bij de omliggende gemeenten.’

MEERWAARDE
Theo noemt nog de afschaffing van de zogenaamde baatbelasting, de aanleg van de sportvelden in Bentelo. ‘De grond was van Busschers en van de Saasveldse familie Ten Dam die bepaalde eisen stelde. Ze wilden drie extra bouwkavels eruit houden. Harrie Wegdam en ik zijn er toen een avondje wezen praten. Dat werkte. Het kwam voor elkaar.’
Theo en Hennie maakten de heer Buijvoets mee als burgemeester en ook nog kort diens opvolger Bert van der Vegt. Buijvoets was de eerste burgemeester die Ambt-Delden voor zichzelf had. Daarvoor moest een burgemeester ook de gemeente Stad-Delden dienen. Een eigen burgemeester had absoluut een meerwaarde, vinden zowel Hennie als Theo.
Hennie: ‘Buijvoets deed goed zijn best voor de verschillende buurtschappen. Ik herinner me wel dat hij sommige raadsleden wel eens het woord ontnam. Op bepaalde momenten was hij dominant. Dan kwam zijn militaire verleden boven. Ik mocht hem wel. Het was een Bourgondiër. Hij lustte graag een borrel. Bij het carnaval was hij altijd van de partij. Hij deed overal aan mee. Van der Vegt was anders, maar hij heeft geen mens tekort gedaan.’

BUIJVOETS
Theo is eveneens van mening dat het bezit van een eigen burgemeester voor Ambt-Delden toentertijd een meerwaarde had. ‘Sowieso’, zegt hij, ‘dat had het absoluut.’
Hij blikt terug op de burgemeesters die hij meegemaakt heeft. ‘Buijvoets, de eerste burgervader, was een bestuurder. Hij hield van besturen. Het lag hem goed. Als je het oneens was met hem, praatte hij zich het eelt op de tong om het voorstel erdoor te krijgen. Mocht hem dat niet lukken als de meerderheid van de raad er toch anders over dacht, dan verdedigde hij in Zwolle het raadsvoorstel met hand en tand.’
Theo geeft een voorbeeld. ‘In een van de eerste raadsvergaderingen werd al geopperd het gemeentehuis van Delden naar Bentelo te verhuizen. Daar stond de LHNO leeg. Dan had Ambt-Delden zijn eigen gemeentehuis. Buijvoets was ertegen net als het noordelijke deel van de gemeente. Na enkele vergaderingen kwamen er twee voorstellen. Het voorstel om in één keer alle gemeentelijke diensten naar Bentelo over te brengen had de steun van alle KVP-leden. Buijvoets was voor het minderheids voorstel: alleen gemeentewerken in Bentelo met een ruimte voor de raadsvergaderingen. Dat voorstel haalde het niet. Niettemin verdedigde hij het meerderheids voorstel in Zwolle bij de provincie. Dat vond ik altijd sterk van hem.’
De Zeggers wonen aan de Eeftinkstraat, de burgemeester woonde er destijds naast. ‘Het waren prima buren’, zegt Theo. ‘Maar de familie Buijvoets en wij gingen niet bij elkaar op de koffie, waardoor we de objectiviteit in de raad op niveau konden houden. Bij Van der Vegt liepen we wel over en weer. Maar toen zat ik niet meer in de raad.’

HARRIE WEGDAM
Aan welke raadsleden van toen denk je terug. Wie waren destijds de meest prominente?
Hennie: ‘Frans Pot had altijd goede argumenten. Mevrouw Wassenberg was ook een speciaal raadslid. Ik herinner me dat ze een brief schreef naar B&W met de vraag om voortaan geen aanplakbiljetten en affiches meer op de eiken op het kerkplein aan te brengen. Dat was in haar ogen schadelijk voor de bomen.’ Hij noemt ook de onlangs overleden Harrie Wegdam die in het begin van Hennies periode fractievoorzitter was. ‘Harrie kreeg vaak bezoek van mensen die iets van de gemeente gedaan wilden krijgen. Ik vond Harrie een goede bestuurder, een bevlogen man. Ik denk dat hij ook graag wethouder zou zijn geworden, maar Willem Pierik was hem voor. Vaak nam ik hem mee naar de vergaderingen in Bentelo en regelmatig werd er dan bij hem voor de niendeur nog een half uur door vergaderd.’

Theo denkt terug aan burgemeester Buijvoets die hem en Harrie Wegdam wel eens aansprak met de Heren van Hengevelde. ‘Dat gebeurde als hij het oneens was met ons’, glimlacht Theo die geen raadsleden aan kan wijzen als prominent. We vergaderden met de fractie bij Schuphaus. Er waren raadsleden die daar pas de enveloppe met de stukken open maakten. Van daaruit liepen we naar het gemeentehuis en gingen daarna terug naar Schuphaus. In mijn tijd waren Jansen en Pierik de belangrijke wethouders in het college.’

DELDEN | GOOR
Tientallen jaren geleden waren Theo Zegger en Hennie Tuinte raadslid van de gemeente Ambt-Delden die twintig jaar geleden opgegaan is in de nieuwe gemeente Hof van Twente. Hoe kijken ze naar deze nieuwe, grotere eenheid met Goor als hoofdstad?
Hennie Tuinte vindt dat Delden de hoofdplaats van de gemeente had moeten zijn en niet Goor. ‘Delden leent zich daar beter voor’, zegt hij. ‘En als ik momenteel raadslid was, dan had ik aandacht gevraagd voor de muzikale ontwikkeling van kinderen in Hengevelde en het verdwijnen van Amuzant. Daar is destijds heel veel energie in gestopt. Ik vind dat dit verlies hersteld moet worden.’
Theo heeft gemerkt dat Gorenaren problemen hebben met de samenstelling van de gemeenteraad, omdat er te weinig plaatsgenoten van hen in zitten. En ook vindt hij dat de gemeente Hof van Twente eigenlijk te klein is met 35.000 inwoners en veel vierkante kilometers. ‘Maar ik vind dat deze gemeente nog wel wat groter zou mogen zijn. Een grote gemeente ongeveer ten zuiden van het Twentekanaal had ik wel zien zitten met Haaksbergen erbij. En eventueel ook Borne.’
Hij heeft als voorzitter van de bibliotheken in de Hof van Twente een fusieproces moeten leiden en had vaak met ambtenaren van doen van de gemeente en met de toenmalige wethouder Knuiman. ‘Hij was op onze hand’, vertelt Theo, ‘We hebben altijd goed kunnen overleggen met de gemeente.’
Maar is de Hof van Twente na 20 jaar een eenheid? ‘Ja. Er wordt weinig geprotesteerd. Politiek gezien zijn er uiteraard verschillen van mening, maar de gemeente als zodanig functioneert goed.’

TOEKOMST
Tot slot de vraag over de nabije toekomst, op persoonlijk en bestuurlijk vlak. Hoe staan de mannen erin? Theo is niet meer van plan op bestuurlijk terrein nog wat te gaan doen. ‘Ik ben 82 jaar en laat het nu graag aan anderen over. Ik zing in twee koren en dat is fijn om te doen. Onze kinderen en hun gezinnen wonen in Goor (Eugène) en Cothen (Pascal) en die krijgen vanzelfsprekend de nodige aandacht. Hoe lang we nog in Hengevelde blijven wonen, is de vraag. Als er vandaag een geschikt appartement in Delden of Borne voorbij komt, liefst in de buurt van het station, dat ons zint, dan verkopen we ons huis’, kondigt Theo het mogelijke vertrek aan van hem en zijn vrouw Annie. Ze bewonen en bewerken een kavel van 1200 meter met een werkelijk schitterende tuin. Maar ja, de leeftijd….
Hennie en zijn vrouw Jo wonen hemelsbreed op honderd meter afstand. Zij hebben besloten te verbouwen en te blijven in hun huidige woning.  Net als Theo doet voormalig Zomerfeestenvoorzitter Hennie het rustig aan qua functies in dorp of gemeente. Hij is onder andere vrijwilliger in De Marke. Overigens heeft hij nog wel een voorstel over de politieke chaos in land, provincie en gemeente. ‘De hele constellatie moet op de kop. Ik pleit voor een sterke gemeente Twente en voor een sterk Den Haag en Brussel. Drie stevige, betrouwbare bestuurslagen moeten er komen. Verder niet. Daar plukt iedereen de vruchten van.’

In deze serie over Ambt-Delden tussen circa 1970 en 2001, toen het als gemeente een eigen burgemeester had, publiceerde Wegdam Nieuws al eerder een interview met Ans Buijvoets, dochter van oud-burgemeester Jan Buijvoets en met Wil van der Vegt, echtgenote van diens opvolger Bert van der Vegt.

Hierna volgen twee afleveringen waarin de Hengeveldse oud-raadsleden Harry Ottenschot, Ben Eshuis, Rob Geerlings, Annie Schreijer-Pierik en Harrie Doeschot aan het woord komen.

Hieronder nog enkele foto’s en knipsels die bovenstaand verhaal illustreren.